عبرت نامه پلاسکو و مسئولیت مسئولان
پلاسکو آوار شد. خبری کوتاه اما سراسر داغ و حسرت و هجران و بیچارگی و تباهی و صد البته درس و عبرت.
به گزارش خانه خشتی ، پلاسکو ۱۷ طبقه در سال ۱۳۴۱ احداث شد و در ۳۰ دیماه ۱۳۹۵ در حالی که ۵۳ سال از عمر خود را گذرانده بود بر سر آتش نشانان قهرمان و صاحبانش فرو ریخت. جدای از عوامل و دلایل وقوع این حادثه دردناک و گذشته از لزوم بررسی دقیق این حادثه و یافتن مقصران آن در رده های مختلف دیگر زمان آن رسیده است که چشم های مدیریت شهری بیش از گذشته به ایمنی ساختمان ها و تقویت تجهیزات و جلوگیری از اتفاقات مشابه باز شود. ظاهرا پلاسکو همیشه باید به عنوان نماد زنده باشد. چه در زمان ساختش که به عنوان نماد تهران مدرن شناخته می شد چه در زمان حیاتش که یکی از نمادهای اقتصاد ایران تلقی می شد و چه در زمان مرگش که بی تردید نماد عبرتی برای تمامی رده های مدیریتی اعم از مدیریت شهری مدیریت بحران مدیریت اماکن و ساختمان ها و صدالبته مدیریت مغازه ها و خانه و …. در سرتاسر کشور. از این رو لازم است تا با بررسی و کشف خطاهای انسانی و مدیریتی این حادثه درس عبرتی تالیف شود و نصب العین همگان به خصوص نهادهای متولی قرار گیرد. حال ما در جریده خانه خشتی وظیفه خود دانستیم تا با بهانه قرار دادن حادثه تلخ پلاسکو پرسش هایی در خصوص امنیت شهر رفسنجان در برابر رخ داد اتفاقاتی مشابه مطرح نماییم باشد تا گامی در جهت آگاهی هر چه بیشتر مسئولین و شهروندان گرامی باشد:
- آیا ساختمان های و امکنه عمومی ناایمن شناسایی شدند آیا اطلاع رسانی آنها به مردم به نفع شهروندان نیست؟
- آیا بازار قدیمی رفسنجان به عنوان یکی از قطبهای کسب و کار و جمعیت پذیر شهر از ایمنی لازم در برابر آتش سوزی برخوردار است این در حالی است که چند سال پیش شاهد آتش سوزی گسترده در بازار قیصریه بودیم.
- آیا ساختمانها و پاساژها و مجتع های تجاری و مسکونی،بیمارستان ها و مساجد مورد پایش مستمر ایمنی از سوی سازمان آتشنشانی و دیگر نهادهای متولی قرار می گیرند؟
- آیا اگر در شهرک صنعتی و یا کارخانه ها آتش سوزی رخ دهد اطفای آن به چه گونه خواهد بود؟
- آیا اگر در مرکز شهر آتش سوزی گسترده ای رخ دهد سامانه امداد و نجات شهری امکان مهار آن را در دقایق اولیه دارد؟
- شهرداری رفسنجان آیا تجهیزات کافی برای اطفای حریق ساختمان های بلند مرتبه را دارد؟
- آیا سرانه ایستگاه های آتش نشانی شهر رفسنجان کافی است؟
- آیا تجهیزات کنونی آتش نشانی در وضعیت مطلوب است؟
- آیا آتش نشانان آموزش کافی و به روز را برای مقابله با چنین حوادثی را دیده اند؟
- ستاد مدیریت بحران چقدر برای مقابله با چنین حوادثی آمادگی مدیریت بحران را کسب نموده است؟
- آیا هلال احمر تجهیزات و نیروی انسانی ماهر و کافی برای امداد رسانی رد هنگام وقوع زلزله آتش سوزی و … را دارد؟
- در صورت بروز یک آتش سوزی گسترده در مکان های شلوغ آیا کسبه و شهروندان آموزش های کافی دیده اند و امکان اطفای حریق توسط کسبه و اهالی هست؟
- آیا تجهیزات اولیه مانند کپسول های استاندارد در دکان ها و انبار ها وجود دارد؟
- آیا بازرس های منظم و پایش ایمنی توسط آتش نشانی و دیگر دستگاه های ذی ربط مانند اداره کار انجام می پذیرد؟
- آیا خطوط انتقال اب آتش نشانی و شیر و شلنگ آبرسانی در مکانهای مناسب تعبیه شده است؟
- آتش نشانان ما در هنگام بروز حادثه آنجا چگونه حاضر خواهند شد و تجهیزات را در کمترین زمان منتقل میکنند؟
- جمعیت بازار چگونه تخلیه میشود و مصدومان احتمالی به کدام محل امن هدایت میشوند و چگونه به بیمارستان ها منتقل می شوند؟
- سامانه حفاظت از بازار در این مواقع برای مراقبت از اموال کسبه چگونه خواهد بود؟
- آیا پوشش بیمه ای لازم برای جبران خسارات احتمالی به نحوی که اختلال جدی در حوزه کسب و کار خسارت دیدگان ایجاد نشود وجود دارد؟
- آیا نظام مهندسی دقت کافی در تایید ساختمان های ایمن در برابر زلزله و آتش سوزی را رعایت می کند؟
- آیا اداره گاز استاندارهای لازم را برای انشعاب گاز و بازدید های دوره ای امکنه های تجاری و مسکونی را رعایت می کند تا شاهد آتش سوزی ناشی از نشت گاز نشویم؟
این ها و شاید صدها سوال دیگر وجود دارد که پاسخ به آنها لازمه یک مدیریتی پیشگیرانه برای کاهش خطرات و فجایع احتمالی است. برای پاسخ به این سوالات سعی کردیم بامسئولین رفسنجان ارتباط برقرار کنیم و پاسخ های آنان را بشنویم.
بر اساس تصویب نامه در خصوص الزام کلیه دستگاه به اجرای اقدامات در خصوص آتش نشانی و امور ایمنی مصوب ۱۳۹۳ هیئت وزیران قرارگرفتن گزارشهای سازمانها و واحدهای آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداریهای کشور در خصوص کارگاههای نا ایمن شهری در اولویت کاری بازرسی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی است. به دیگر سخن وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی دستگاه مجری بازرسی های ایمنی است. از این رو سراغ محمد عسکری رئیس اداره کار و رفاه اجتماعی رفسنجان رفتیم تا در خصوص ایمنی کارگاهها و بنگاهها در برابر حوادثی چون آتش سوزی از وی سوالاتی بپرسیم. وی اظهار داشت: واحد بازرسی اداره کار و امور اجتماعی به طور کلی وظیفه اش همین است که کارگاها را در زمینه حوادث وجلوگیری از بروز حوادث هشدار دهد. و بی تردید کارگاه یا کارخانه یا ساختمانی که در حال احداث باشد اگر ببینیم امکان بروز حادثه و خطری وجود داشته باشد بازرسان اخطارشان را خواهند داد. وی همچنین ادامه داد که: بازرسان برای کارگاه های موجود و فعال برنامه بازرسی سالیانه دارند و موارد نقص و ایراد را تذکر می دهند و کارگاهای ساختمانی که در حال ساخت هستند مرتبا بازرسی می شوند. اگر موارد نقص وجود داشته باشد مهلت بیست روز برای رفع نقص داده می شود. اما عسکری در خصوص این بازرسیها نکات دیگری را هم مطرح کرد که قابل تامل است. وی بازارها و پاساژها را از شمول بازرسی های اداره کار مستثنی دانست و بازرسی های آنان را به آتشنشانی و شهرداری حواله داد. همچنین کارگاهایی که کارگر مشمول اداره کار نداشته باشند نیز مورد بازرسی قرار نمی گیرند. جدای از این موارد ضرورت دارد تا ساختمان های غیرایمن به مردم معرفی شوند. که خبرنگار ما هر چه تلاش کرد نتوانست آمار و اطلاعاتی دریافت کند. و عسکری رییس اداره کار نیز از محرمانه بودن اطلاعات گفت. سراغ شهرداری رفتیم تا از این نهاد مهم مدیریت شهری پاسخ دریافت کنیم که ما را حواله به آتش نشانی دادند. و مسئول اداره آتش نشانی علارغم تمایل به گفت و گو و پاسخ به این سوالات و احتمالا به دلیل مشغله های کاری جوابگوی ما نبودند. تنها اظهار نظر مسئول اتش نشانی رفسنجان در جمع خبرنگاران بود که اظهار داشت: با توجه به مرتفع سازی در سطح شهر نقشه ساختمان های بیش از سه طبقه باید به تایید آتش نشانی برسد و در پایان کار نیز اتش نشانی باید آن ساختمان را تایید کند. وی افزود: به جدیت برای اجرای این قانون ایستاده ایم که شاهد این اتفاقات ناگوار در سطح شهر نباشیم. حسن نامجو مسئول هلال احمر رفسنجان نیز در گفت و گو با خانه خشتی کویر در خصوص این آمادگی ها گفت: اگر در رفسنجان جایی آتش بگیرد ما نیروهای امدادی را برای کمک می فرستیم که آمادگی کامل دارند. نامجو همچنین تجهیزات و آمادگی هلال احمر رفسنجان را در برابر حوادث مختلف مطلوب دانست و گفت:در هنگام آتش سوزی مشابه پلاسکو ما این آمادگی را داریم که در کنار اتش نشانان با دستگاه های زنده یاب و سگ های زنده یاب و نیروهای امدادی کمک های لازم را ارائه دهیم.
اما در پایان امید داریم بتوانیم در نمره های آتی پاسخ های مسئولین را در زمینه آمادگی در برابر آتش سوزی های مهیب و فجایع احتمالی ناشی از هر اتفاقی در این جریده منتشر کنیم.
منبع:هفته نامه خانه خشتی کویر
