معادن ،افق روشن در توسعه اقتصاد مقاومتی و افزایش اشتغال/کاهش استخراج زغال سنگ از معادن به علت ارزان بودن همتای وارداتی اش

به گزارش خانه خشتی به نقل ازکارگران کرمان؛ استان کرمان با ۲۶ پهنه اکتشافی و دارابودن انواع مواد معدنی از سنگ فیروزه شهربابک تا مس سرچشمه ، سنگ اهن گل گهر و ذغال سنگ ، بهشتی از معادن را ایجاد کرده است که با سرمایه گذاری در این عرصه و اتکا برتوان این معادن می توان اشتغال چند صد هزار نفری را ایجاد کرد که این همان مطالبه رهبر انقلاب نیز هست .

گرچه در کل کشور ایران معادن زیادی به چشم می خورد اما در این بخش توجه ویژه ای برای رشد ، توسعه و حتی اشتغال آن نشده است ، به طور مثال استان کرمان که خود بهشتی بزرگ از معادن در دل خود جای داده است و با تولید سالانه ۲۰ میلیون تن سنگ آهن ،۳۸ میلیون تن مس ، ۷۸ هزار تن کرومیت و ۱ میلیون تن ذغال سنگ حجم عظیمی از مشکلات اقتصادی را بردوش می کشد که این میزان تولید و سود حاصل از فروش آن برای مردم این استان خرج نشده و نمی شود.

اما نکته ای که حائز اهمیت است توجه  ویژه به این معادن است ، در تمام کشور های حاوی معدن و مواد معدنی این نکته که معادن حجم وسیعی از نیروی انسانی را در دل خود می پرورانند و  بستر ساز ایجاد اشتغال هستند بسیار مورد توجه است ، اما در ایران به این مهم توجه نشده است گرچه مسئولان بی شماری یکی پس از دیگری سعی می کنند رشد معادن را عالی نشان دهند اما این مهم هنوز در نقطه اوج خود قرار نگرفته است  و ایران هم چنان خام فروشی و خرده فروشی می کند .

در سال گذشته نیز  دو محصول استراتژیک استان کرمان همچون ذغال سنگ و کرو میت  کاهش چشمگیر در عرصه استخراج و بیشترین تعدیلات را در سال ۹۵ به خود اختصاص داده است که دلایل آن رکود و قیمت پایین تمام شده محصول بود به شکلی که ذغال وارداتی از همتای داخلی اش ارزانتر بود و شرکت ذوب آهن اصفهان هم زیر بار افزایش قیمت محوصل داخلی نمی رفت و ترجیح می داد ذغال ارزان وارد کند لذا این امر سبب تعطیلی اکثر معادن استان و افزایش بیکاری در این عرصه شد  .

به نظر می اید که تلاش مسئولان در رسیدن به چشم انداز ۱۴۰۴ همچنان اندر خم یک کوچه مانده است گرچه مسئولان ایمیدرو گزارشات اماری خوبی را در ذیل ارائه داده اند اما توجه ویژه و جهادی به این عرصه نشده است .

بر اساس اهداف کمی بخش صنعت، معدن و تجارت در سال ۱۳۹۶ ارزش صادرات صنعتی و معدنی باید به ۶۱ میلیارد دلار می رسید  در حالی که این میزان در سال ۱۳۹۳، ۳۲ میلیارد دلار ثبت شده بود. ارزش صادرات صنعتی و معدنی در افق چشم انداز ۱۴۰۴ نیز ۱۲۱ میلیارد دلار در نظر گرفته شده است.

به گزارش کارگران کرمان رییس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) بهره برداری از طرح ها و آغاز به کار طرح های جدید را افقی جدید پیش روی بخش معدن و صنایع معدنی کشورر توصیف کرد که در واپسین سال دولت یازدهم رقم خورد.

«مهدی کرباسیان» نیز در یک مصاحبه نیز گفته بود : اقدام ها و برنامه هایی که در سه سال گذشته بویژه سال ۱۳۹۵ از بخش های بالادستی همچون اکتشاف، استخراج و فرآوری آغاز شد و تا تولید محصول نهایی ادامه داشت،‌ در مسیر توانمندی سازی داخلی است.

وی یادآوری کرد: تکیه معدن به توانمندی های داخلی و همچنین گنجی که در دل زمین است،‌ رهیافتی درخور اقتصاد مقاومتی دارد و حضور شرکت های خصوصی در این زنجیره، هدفی غیر از مقاوم شدن پایه های اقتصاد را دنبال نمی کند.

سازمان های ایمیدرو و زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، از سال ۱۳۹۳ در گستره ای به مساحت ۲۵۰ هزار کیلومترمربع فعالیت مشترک اکتشافی را آغاز کردند که نتیجه مقدماتی آن شناسایی ۴۵۰ میلیون تن زغالسنگ، ۵۵۰ میلیون تن سنگ آهن، ۱۵۰ هزار تن آنتیموان و ۴۰ تن طلا بوده است.

رییس هیات عامل ایمیدرو در این زمینه گفته بود : در سال ۱۳۹۵ شاهد تقویت زنجیره اکتشاف، استخراج، فرآوری و محصول نهایی در اقتصاد کشور بودیم که وجوهی از منافع آن، در کوتاه مدت قابل رویت است و ابعادی دیگر،‌ در سال های آینده نمایان می شود.

چندی پیش نیز «جعفر سرقینی» معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، نیز بیان کرده بود : ارزش صادرات صنایع معدنی در ۱۰ ماهه ۱۳۹۵ (منتهی به دی ماه) چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار بود و پیش بینی شد تا پایان سال ۱۳۹۵ به صادرات پنج میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلاری این بخش دست یابیم.

** دستاوردهای سال ۱۳۹۵ با اتکا به بومی سازی

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت هم ابراز کرده است : قرارداد یک میلیارد دلاری سرمایه گذاری معدن و کارخانه های روی مهدی آباد در روزهای پایانی سال ۱۳۹۵ در مسیر توسعه قرار گرفت که راه اندازی همه بخش های آن، سبب افزایش سهم ایران در تولید فلز روی در جهان می شود.

کرباسیان افزود: بهره برداری از نخستین کارخانه پرعیارسازی سنگ آهن کم عیار هماتیتی،‌ از دیگر دستاوردهایی بود که پارسال محقق شد و در واقع نقطه عطفی برای فرآوری موادی در بخش معدن ایران محسوب می شود که پیشتر به عنوان باطله معدن به حساب می آمد.

به گفته این مسوول، بخش خصوصی ایران افتخار فناوری،‌ طراحی و اجرای این طرح را بر عهده داشت و امید است با افتتاح رسمی آن در سال جدید، تحولی تازه در بخش معدن صورت گیرد.

رییس هیات عامل ایمیدرو، آغاز بهره برداری از طرح آهک صنعتی با مشارکت بخش خصوصی در استان لرستان،‌ آماده سازی کارخانه جدید زغالشویی سوادکوه برای افتتاح، آغاز ساخت نخستین طرح فرآوری تیتانیوم در ایران و راه اندازی نخستین کارخانه از هفت طرح فولادهای استانی را از برجسته ترین دستاوردهای مشارکت بخش دولتی و خصوصی در سال ۱۳۹۵ دانست.

به گفته وی، فعال سازی و راه اندازی مجموعه هفت طرح فولاد استانی با مشارکت و همراهی شرکت های سرمایه گذاری و بخش های مهندسی، ساخت و اجرا در داخل میسر شد و در ادامه این مسیر،‌ سه طرح دیگر در آستانه راه اندازی در بهار ۱۳۹۶ قرار دارد.

هفت طرح فولاد استانی در سپیددشت (چهارمحال و بختیاری)، نی ریز (فارس)، شادگان (خوزستان)، قائنات (خراسان جنوبی)، میانه (آذربایجان شرقی)، بافت (کرمان) و سبزوار (خراسان رضوی) واقع شده است.

کرباسیان گفته است  : تولید شمش آنتیموان و امضای قراردادهای توسعه منطقه ویژه اقتصادی لامرد و پارسیان (فارس) را نیز باید در شمار اقدام های سال ۱۳۹۵محسوب کرد. همچنین با تلاش مشاوران خصوصی داخلی،‌ طرح بندر پارسیان نیز در حال تعیین تکلیف برای سرمایه گذاری و ساخت بندر اختصاصی قرار دارد که در سال ۱۳۹۶ خبرهای تکمیلی آن اعلام می شود.

رییس هیات عامل ایمیدرو گفت: بهره گیری از توانمندی های داخلی موجب شد در زمینه اکتشاف نیز مرحله شناسایی همه پهنه ها به پایان برسد که در زمینه پی جویی و اکتشافات عمومی در برخی از این پهنه ها نیز پیشرفت های مناسبی به دست آمد.

به گفته وی، این اقدام ها در شرایط کمبود منابع مالی و هدررفت دارایی هایی ایمیدرو در دولت پیش عملی شد و در واقع تحرک بخشی به ۷۳ طرح نیمه تمام، بدون تدبیر میسر نبود.

کرباسیان افزود: در ماه های نخستین امسال برنامه راه اندازی شماری از طرح های جدید، برنامه ریزی شده است تا برای تکمیل زنجیره تولید،‌ ایجاد زمینه مناسب برای فرآوری و تولید محصول بخش معدن و صنایع معدنی،‌ گامی عملی برداشته شود.

از مجموع ۱۱۷ سند همکاری امضا شده وزارت صنعت، معدن و تجارت با شرکت های معتبر خارجی، ۶۳ سند با سهم ۵۳.۸ درصد به مراحل اجرای سرمایه گذاری مشترک رسیده است.

از مجموع اسناد امضا شده در قالب اقتصاد مقاومتی، ۳۶ سند تفاهمنامه امضا و ۱۸ قرارداد نهایی شد.

بر پایه گزارش های وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال ۱۳۹۵، ۵۲ طرح صنعت، معدن و تجارت با ارزش سرمایه گذاری پنج میلیارد دلاری تصویب شد.

همچنین آغاز اجرای ۹۱ طرح و بهره برداری از ۶۸ طرح با سرمایه گذاری خارجی در دولت یازدهم از دیگر دستاوردهای بخش اقتصاد مقاومتی بود.

هفت طرح اقتصاد مقاومتی نیز در وزارت صنعت، معدن و تجارت تعریف شد که طرح رونق تولید به عنوان یکی از آنها، برای هفت هزار و ۵۰۰ واحد کوچک و متوسط هدفگذاری شده بود اما با تعامل ها و حمایت های صورت گرفته تا پایان آذرماه ۱۳۹۵ بیش از ۱۹ هزار و ۳۰۰ واحد تولیدی از ۱۳۴ هزار میلیارد ریال (۱۳ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان) تسهیلات برخوردار شدند؛ در حالی که در برآورد اولیه، پرداخت ۱۶۰ هزار میلیارد ریال (۱۶ هزار میلیارد تومان) هدف قرار گرفته بود.

در بخش صنعت و معدن یک هزار و ۸۲۱ واحد از تسهیلات برخوردار شدند که ۱۰ هزار و ۴۷۹ واحد مربوط به وزارت جهاد کشاورزی بود.

همچنین ۱۰ هزار و ۲۰۵ واحد از طریق فرآیند رونق تولید و ۹ هزار و ۹۵ واحد از طریق مراجعه مستقیم به بانک ها در چارچوب دستورالعمل ها و ضوایط ابلاغی در سال ۱۳۹۵ تسهیلات گرفتند.

اما با این اوصاف ، تعاریف و برنامه ها به نظر می رسد معادن تنها نقاطی هستند که دو مطالبه صریح رهبر انقلاب در عرصه تولید و اشتغال را اندکی اهتمام بخشند زیرا در چهار سال گذشته عملکرد دولت یازدهم در این عرصه ضعیف بوده و  نه تنها اشتغالی ایجاد نشده بلکه اکثر معادن ذغال سنگ به علت حجم بالای واردات ذغال تعطیل و کارگران آن بیکار و پیمانکاران معادن نیز متضرر شده اند.

لذا اگر قرار است به معادن توجه شود باید برنامه ریزی دقیقی در عرصه مواد معدنی صورت گیرد که معادن تنها صرف اشتغال بر پا نشده  و مواد اولیه را به بهایی اندک به خارج از کشور نفروخته و ارزش مواد معدنی  را با خام فروشی پایین نیاورند.

منبع :شبکه اطلاع رسانی راه دانا

برچسب ها:
اشتغال توسعه اقتصاد مقاومتی زغال سنگ معادن