به گزارش خانه خشتی؛ در ادامه گزارش اول‌مان با عنوان “چرا امام‌زاده سید غریب ساخته نمی‌شود؟ “(برای مشاهده اینجا کلیک کنید) در دفتر شواری شهر رفسنجان با حجت‌الاسلام علی هاشمیان گفتگو کردیم. ایشان از سال نود پس از پدر مرحوم‌شان آیت‌الله محمد هاشیمان عهده‌دار مسئولیت امام‌زاده بوده‌اند.شاید بهتر هرکس دیگر بتوانند مردم را درجریان امورات امام‌زاده قرار دهند.
به‌عنوان رئیس هیئت امنا امام‌زاده سید غریب توضیحی در مورد این بارگاه مطهر بفرمایید.
امام‌زاده رضا معروف به سید غریب، ایشان به نسبت امام‌زاده‌هایی که در سطح کشور هستند؛ وقتی سابقه آن را نگاه می‌کنید سابقه کمتری دارد. سابقه امام‌زاده سید غریب به ۳۰ سال می‌رسد. بقیه‌ی امام‌زاده‌ها سابقه‌ای نزدیک به ۲۰۰ سال دارند. گاهی امام‌زاده‌ای در مسیر شمال است. خوش آب‌وهوا است. سر جاده است. مردم خیلی پول می‌ریزند. آنجا با اینجا خیلی فرق می‌کند. رشد و توسعه ساختمانی و هم توسعه پشتوانه‌ای باغیِ امام‌زاده سید غریب من فکر می‌کنم اگر قیمت گزاری کنند از خیلی امام‌زاده‌ها جلوتر است.
از آغاز پذیرش مسئولیتتان بگویید.
در ده سال آخری که ابوی بنده زنده بودند به من سپردند ضریح را جمع کنید. کنترل مالی کنید. ما از آن موقع با طلاب مدرسه وجوهات را جمع‌آوری و حساب می‌کردیم. شاید جالب باشد بدانید. پولی که مردم در امام‌زاده واریز می‌کنند به‌اندازه هزینه‌های جاری‌اش هم نیست. ما در سال بالغ‌بر صد میلیون هزینه جاری داریم. فقط حقوق! حال آب برق و … بماند.
در این سال‌ها سالی که توانستیم بیشترین مقدار را از ضریح برداریم چیزی نزدیک به ۵۰ میلیون تومان بوده است. تازه در سالی که خیلی بوده است. همین‌الان پایین‌تر هم است. درواقع کفاف هزینه‌های جاری امام‌زاده از داخل ضریح نیست. مردم پول زیادی واریز نمی‌کنند. بعد از رحلت مرحوم ابوی بنده من نه این موقوفه بلکه همه موقوفات و اموال و حساب‌های بانکی را دسته‌بندی کردم. خدمت مقام معظم رهبری رسیدم و به ایشان گفتم هر دستوری شما می‌فرمایید ما انجام دهیم. خودم تقاضا کردم یک گروه را شما تعیین کنید. بر روی این مسائل بررسی کنند. ایشان هم یک گروه از اوقاف و مجموعه دفترشان گذاشتند. تقریباً به یک سال این گروه آمد و بررسی‌هایش را انجام داد. درنهایت بعضی از موقوفات را به اداره اوقاف برگرداندند. بعضی از موقوفات را به خود بنده دادند و گفتند خودتان باید اداره کنید. بعضی از اماکن ازجمله سید غریب دستور رسید شما باید اداره کنید. این شد که اداره مجموعه در اصل به‌عنوان رئیس هیئت‌امنا بر عهده من گذاشته شد.
امام‌زاده چند نیرو دارد و حقوق آن‌ها به چه صورت است؟ در مورد خادمین حرم توضیحی می‌فرمایید.
خود امام‌زاده پنج نفر و در باغات دو نفر البته آن‌هایی تحت پوشش بیمه امام‌زاده هستند. آن پنج نفر بدون بیمه شش میلیون هفتصد هزار تومان در ماه حقوق دریافت می‌کنند. البته به‌غیراز حساب کردن بیمه‌شان، آن دو نفر نزدیک به سه میلیون تومان در ماه باغی دریافت می‌کنند. با احتساب بیمه که نزدیک به ۲دو میلیون بیمه مجموعه در ماه می‌شود. تقریباً در ماه بالای ده میلیون خورده‌ای هزینه حقوقی مجموعه است. کسانی که از قدیم آنجا بودند عموماً سن‌های بالایی دارند یکی هشتاد سال، یکی نود سال، یکی شیمیایی جنگ است. بازخرید کردن این افراد و کنار گذاشتن نیازمند پولی هنگفت است. همین‌الان باید نزدیک به صد میلیون‌تا دویست میلیون پول داشته باشیم تا بتوانیم این افراد را بازخرید کنیم. با بیمه هم‌صحبت کردیم؛ برای بیکاری‌شان آن‌هم هنوز موافقت نشده و مشکل‌دار است. پولی که در ضریح می‌ریزند؛ همین اواخر بعد از سه ماه جمع‌آوری مردم نزدیک به سه میلیون تومان ریخته بودند.
چه اقداماتی در این سال‌ها انجام شده است؟
ما ضریح داخل را عوض کردیم. ما سیاستمان این بود از مرکز شروع به تعمیر کردن کنیم و همین‌طور کم‌کم گسترش بدهیم. ضریح را عوض کردیم که خود ضریح هزینه‌ای نزدیک به صد خورده‌ای میلیون برای ما داشت. داخل را آینه‌کاری کردیم که همین آینه‌کاری حدود ۱۰۶ میلیون هزینه داشت. گچ کاری داخل که به متراژ ۱۳۰۰ مترمربع بوده است؛گچ کاری و منبت‌کاری کرده‌ایم که هزینه ای نزدیک به صد و پنجاه میلیون تومان در بر داشته است. هزینه‌های جانبی هم مثلاً گچ، میل‌گرد و… خریدیم و از این قبیل صد و چهل میلیون تومان بوده است. در کل ما هزینه‌های عمرانی‌مان در این سه سال‌ها بدون ضریح و سرویس‌های بهداشتی، بتن کاری محوطه ، مجموعاً حدود چهارصد پنجاه میلیون تومان بوده است با احتساب موارد که گفته شد قبل از این سال بوده است ما نزدیک به هفتصد میلیون تومان هزینه عمرانی کرده‌ایم. کل درامد فروش پسته در این سال‌های ۹۳ و ۹۴ و ۹۵ نزدیک به ۵۷۰ میلیون بوده است. ما در این سه سال بالای ۲۵۰ میلیون تومان حقوق داده‌ایم. هزینه حقوق باغی و کارهای باغ نزدیک به ۴۵۲ میلیون در این سه سال داده‌ایم. اگر نگاه کنید با احتساب پولی که در ضریح بوده است. اگر زیاد هم در نظر بگیریم سالی پنجاه میلیون تومان در این سه سال می‌شود صد و پنجاه میلیون تومان. ما نزدیک به سیصد میلیون تومان از جاهای دیگر آوردیم و خرج مجموعه کرده‌ایم. البته مجموعه بزرگ است و شاید این‌ها به چشم نیاید. یک مثال بزنم ما آینه‌کار را آوردیم و فقط گنبد را آینه‌کاری کرد گفت گنبد شما به‌اندازه کل حرم امام‌زاده‌ای دیگر ازنظر متراژ آینه برده است. فضای حرم نزدیک به چهل هزار مترمربع است. شما نگاه کنید چهل هزار مترمربع واقعاً مساحتی زیادی است. امام‌زاده‌های اطراف به دو هزار متر می‌رسند. به ما هیچ کمکی از هیچ کجا نشده است.
در مورد پشتوانه باغی مجموعه برایمان بگویید.
خدا رحمت کند آقای خرسانی و ابوی بنده را یکی از کارهای خوبی که انجام داده‌اند برای حرم باغ ریزی کرده‌اند.حدود ده هزار قصب باغ پسته است که هشت هزار قصب آن قدیمی و واریته آن فندقی است. دو هزار قصب آن‌هم پیوندی است و هنوز نوچه است. متأسفانه در این سال‌ها با کمبود آب زیاد مواجه شدیم. در حال حاضر چاه آب را جابه‌جا میکنیم.
شنیده شده که اداره اوقاف قرار است ادامه ساخت‌وساز مجموعه را انجام دهد؟
نه اوقاف هیچ‌وقت ساخت‌وساز مجموعه را انجام نمی‌دهد. از اوقاف تقاضای وام کرده‌ایم. بتوانیم با این وام نیروهای قدیمی را بازخرید کنیم. چند نیروی جوان بیاوریم و بخشی از بازسازی‌ها را تکمیل کنیم. گفته‌اند برای این وام باید زیرمجموعه اوقاف شویم.
به نظرم امنیت امام‌زاده دچار اختلال است، زمانی ما برای گزارش در امام‌زاده حضور داشتیم با معتادان روبه‌رو شدیم.
تا الآن که مسئله‌ای نبوده است. آنجا درزمانی که ماشین‌هایی می‌آیند و شب‌ها در روستاها جنس می‌فروشند شب جاندارند و به امام‌زاده می‌آیند. کارگران فصلی را از همه روستاها و شهرها بیرون می‌کنند و می‌آیند در امام‌زاده ساکن می‌شوند. آن زمان کنترل آن‌ها سخت می‌شود. نیروهای نظامی بسیج و سپاه و این‌ها آن‌طور که باید آنجاها نیرو ندارند. این‌که در آنجا نیروی ثابت بگذارند نیازمند هزینه است که امام‌زاده امروز در حقوق کارمندان خودش هم مانده است.
مسئله قطعی چندساله بیمه ابوعلی چیست؟
در یک‌زمانی امام‌زاده‌ها معاف از بیمه کردن بودند و به خادم‌ها هم گفته شد هرکس بیاید و کار کند بیمه نمی‌شود. مال زمان قبل است.
تازگی‌ها به ایشان سرزده‌اید؟
اره یک ماه، بیست روز پیش آنجا بودم. دیدمشان.
نظافت امام‌زاده هم با مشکل روبه‌رو است؟
خب امام‌زاده وسط بیابان قرار دارد و بسیار خاک نرمی آنجا است. ممکن ازاین‌رو امام‌زاده دچار مشکل شود.
منظورمان زباله‌های داخل جوی‌های امام‌زاده و سگان ولگرد درون صحن‌ها است.
خب سگ ولگرد است دیگر {خنده} این‌که شهر است حضور دارند آنجا در وسط بیابان کاری نمی‌توانیم بکنیم.
از برنامه های آینده امام‌زاده بگویید.
برنامه زیاد است. نیازمند مسائل اقتصادی است. پسته امسال هم خوب نبوده است و این تنها مشکل ما نیست مشکل همه شهرستان است و ربطی یک قسمت خاص هم ندارد. ما الآن می‌خواهیم چاه آب زمین‌های پسته را جابه‌جا کنیم. برای اراضی امام‌زاده سند بگیریم. همه باغ‌ها را لوله‌کشی کرده‌ایم.
و اما در پایان این گزارش تشکر میکنیم از بانیان و خادمین و زحمت کشان این مجموعه که در این سال ها عمر خود را صرف رسیدگی به امورات امام‌زاده کرده اند.شاید نکاتی در این باب قابل تامل باشد.با کاهش فعالیت های فرهنگی این مجموعه که دوستان و بزرگوران به مشکلات اقتصادی گره می زنند؛رفت آمد به این بارگاه مقدس هم کم شده است.حال این همان امام زاده ایست که شاید با ساخت وسازی کمتر و مشکلات اقتصادی بیشتر در زمان مرحوم حجت الاسلام خراسانی مدیریت می شد؛رفت آمد بیشتری به این مکان مطهر بود.
گفتگو :امیررضا دهشیری