«قنبر خوانی»؛ آیین دیرینه مردم رفسنجان در عزای امیرالمؤمنین(ع)

به گزارش خانه خشتی؛ آداب و رسوم ماه مبارک رمضان ریشه در فرهنگ مردم دارد که به واسطه قدمت خود، از قداست ویژه ای برخوردار است.
این آداب و رسوم از آنجاییکه زمینه ساز همبستگی در جامعه است از اهمیت فراوانی برخوردار هستند، هر چند که با گذشت زمان و زندگی شهری و ماشینی، بسیاری از این سنت‌های زیبا به بوته فراموشی سپرده شده اند و بسیاری دیگر نیز کم رنگ تر شده اند، اما در تعداد زیادی از شهرها و روستاهای کشور آداب و رسوم قدیمی به قوت خود باقی هست و آئین های مذهبی هر سال با شور و اشتیاق خاصی برپا می‌شوند و شهرستان رفسنجان؛ من جمله در روستاهای اطراف آن هنوز این سنت ها زنده است و برگزار می شوند.

حسن حسینی رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری رفسنجان با اشاره به اینکه آداب و رسوم ماه رمضان در شهرستان نیاز به پژوهش و بررسی دقیق دارد، گفت: سحر‌خوانی یکی از آیین و رسوم‌های قدیمی مردم ایران در زمان ماه مبارک رمضان است که در رفسنجان هم بوده به این صورت که موذنان یا هر کسی که صدای خوبی داشت یکی دو ساعت قبل از اذان صبح بالای مناره‌های مسجد می‌رفتند و با صدای رسا مناجات و دعا می‌خواندند.

وی افزود: کلیدزنی یکی دیگر از آداب و رسوم استان کرمان بوده که در ماه مبارک رمضان برگزار می شده و مختص بانوان بود، این رسم معمولا با تاریک شدن هوا به اجرا در می‌آمد و شخص صورت خود را با چادر طوری می‌پوشاند که شناخته نشود. وقتی هم به در هر خانه‌ای می‌رسید با کلیدی به سینی می‌زد تا صاحب آن خانه از حضور او خبردار شود و به این صورت حاجت می گرفتند این آئین در برخی روستاها هنوز هم برگزار می شود.

حسینی بیان می کند: یکی از آیین و سنت های قدیمی ماه رمضان آئین «قنبر خوانی» است که ریشه در تاریخ و اعتقادات اهالی روستای داوران دارد و قدمت آن به ۲۰۰ سال می رسد و بصورت تعزیه خوانی و در رثای شهادت حضرت علی علیه السلام در روز ۲۱ ماه رمضان برگزار می‌شود.

وی با بیان اینکه آیین قنبرخوانی در سال ۹۶ ثبت ملی شده است، می افزاید: قنبر از یاران و خدمتکاران با وفای امام علی (ع) بوده و در این شبیه خوانی مردی در نقش قنبر و با لباسی خاص و در دست داشتن کشکول و تبرزین، وارد جمع عزاداران می‌شود و با خواندن اشعار مذهبی حضرت علی را یاد نموده و می‌طلبد.

رئیس میراث فرهنگی و صنایع گردشگری رفسنجان گفت: «هوعلی جانی» یا «بلبل علی» عنوان دیگر آداب شب ۲۷ ماه رمضان است که توسط تعدادی از بچه ها با خواندن اشعاری در وصف و مدح حضرت علی (ع) با رفتن به درب منازل، برگزار می شده و صاحب منزل هدایایی یا خوراکی به عنوان تبرک به آنها می دادند که امروزه هم در برخی روستاها ادامه دارد.

حسینی ابراز کرد: از دیگر آدابی که رفسنجانی ها در قدیم و اکنون در ماه مبارک رمضان رعایت می کنند، این که در روزهای ۲۸ و ۲۹ ماه مبارک رمضان برای ملزم نشدن میزبان به پرداخت فطریه از مهمانی رفتن به منزل یکدیگر خودداری می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه از قدیم الایام، برای بیدار شدن در سحرهای ماه مبارک رمضان و تشخیص وقت دقیق سحر و انجام اعمال مخصوص از وسایل و روش‌های گوناگونی استفاده می‌کردند، گفت: بعضی از این روش‌ها امروزه نیز متداول و برخی منسوخ شده اند؛ بانگ خروس، روشن کردن چراغ‌هایی در نقاط مرتفع شهر و گلدسته مساجد، صدای نقاره و طبل و شیپور، صدای مناجات از گلدسته‌های مساجد، جار کشیدن در کوچه‌ها، کوبیدن دیوار همسایه و غیره از روش‌های پیشین بوده و امروزه مردم به وسیله زنگ تلفن رادیو و تلویزیون متوجه زمان دقیق سحر می‌شوند.
حسینی گفت: این آداب و روش ها در نقاط مختلف کشور کاربرد داشته و اجرا می شده است.

گزارش از منیژه نوروزی
انتهای پیام/

برچسب ها:
«قنبر خوانی» آیین دیرینه مردم رفسنجان حسینی رئیس میراث فرهنگی روستای داوران گفت و گو ماه رمضان