آداب کرمانی‌ها در ۱۳ نوروز

به گزارش «خانه خشتی»به نقل از  فارس سیزه‌گردی در هر گوشه‌ای از ایران به شیوه‌ای برگزار می‌شود، کرمانی‌ها نیز رسم و رسوم خاص خود را دارند که با خواندن اشعاری در باره این رسم قدیمی به خوشی آن روز را به پایان می‌برند.
سیزده‌گردی در هر گوشه‌ای از ایران به شیوه‌ای برگزار می‌شود، کرمانی‌ها نیز رسم و رسوم خاص خود را دارند و با خواندن اشعاری در باره این رسم قدیمی به خوشی آن روز را به پایان می‌برند.

در استان کرمان‌ بر اساس آیین و رسم دیرین روز ۱۳ فروردین ماه خانواده‌ها به همراه فامیل به صورت گروهی به گردش و تفریح می‌روند و دشت و کوه پر می‌شود از خانواده‌هایی که با زنبیل‌های پر از خوراکی‌های اصیل کرمانی از جمله کُلُمپه، کُماچ سِن و … دشت را رنگین کرده‌اند.

فاطمه رضاپور کارشناس واحد مردم‌شناسی اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان کرمان در این باره به خبرنگار فارس گفت: شب ۱۳ فروردین خانواده‌ها سور تفریح را با پخت غذا شامل سبزی پلو، رشته پلو، قرمه‌ سبزی و …، آجیل، میوه و تنقلات مورد نیاز، تهیه می‌کنند و روز ۱۳ نوروز در صحرا و کوه اتراق کرده و بساط خود را پهن می‌کنند.

وی افزود: کودکان و نوجوانان به بازی‌هایی مانند تاب‌بازی به اصطلاح گاچو بستن یا بادخوردن، یه‌قل دوقل به اصطلاح چاری‌بازی یا سنگ شیشو، دزد پادشاهی و … می‌پردازند.رضاپور خاطرنشان کرد: امروزه بازی‌هایی مانند وسط گوسه، هفت سنگ، فوتبال و والیبال نیز در کنار بازی‌های فوق انجام می‌شود در روز ۱۳ نوروز زنان مسن نیز تاب می‌خوردند و در حین تاب خوردن می‌خواندند «‌مرگ ما‌، زنده شما» و این دعایی در حق جوانان است.

وی گفت: دختران دم بخت و زنان در ۱۳ فروردین به صحرا می‌روند و سبزه‌های تازه روئیده و بوته‌های گندم یا جو را گره می‌زنند و با خواندن اشعار مختلف روزهای خوب و شادی را برای خود و خانواده‌شان نیت می‌کنند.

“سیزده به در، چارده «چهارده» به تو، سال دیگه، خونه شوهر، بچه بغل، اووَ، اوو امسال اومدیم کلیتو «مقنعه» سرو، سال دیگه بی‌ام بچه به غلو، لعنت ور زن قت‌قتو «غرغرو»، سیزده به در، چارده به تو، لعنت به مرد قت‌قتو «غرغرو»، سیزده به در، چارده به تو، دردا بلام ورتو این کتو، ورتو اون کتو، سیزده به در چارده به تو …”.

رضاپور عنوان کرد: همچنین در بین اهالی جنوب استان کرمان دختران برگ‌های درخت نخل را گره می‌زنند، علاوه بر این در گذشته اهالی‌ چهار میخ چوبی بر روی زمین می‌کوبیدند و شعار می‌خواندند.

وی تصریح کرد: زنان ۱۳ سنگ‌ریزه جمع کرده و کنار بوته‌ اسفند گود می‌کردند و ۱۴ سنگ‌ریزه نیز همراه خود به خانه می‌آوردند و داخل اتاق می‌ریختند، سپس جارو می‌کردند، مردم معتقد بودند به این طریق خیر و برکت به خانه می‌آورند.

کارشناس مردم‌شناسی میراث فرهنگی افزود: همچنین در گذشته عصر ۱۳ نوروز مقداری خوشه گندم چیده روی آتش برشته می‌کردند، امروزه آش می‌پزند از گیاهان صحرایی چون مُکو، لنگ چغو، نو پیغمبرو، یونجه و … که تازه روئیده‌اند می‌چینند و پس از تمیز کردن خرد می‌کنند، اوماچو یا شولی درست می‌کنند و اغلب به مقدار زیاد چیده به خانه می‌برند، مقداری از آن را روی تاقچه اتاق می‌گذارند و بر این باورند که شگون دارد.

وی گفت: سبزه عید را تا روز ۱۳ فروردین در خانه نگه می‌دارند، روز ۱۳ سبزه را با خود بیرون برده و در وسط چهار کوچه یا داخل آب روان می‌اندازند و بر این باور هستند که نحسی روز ۱۳ را بیرون می‌برند.

رضاپور یادآور شد: در میان بعضی از اهالی مرسوم است که روز سیزده به در، خارهای بیابان را جمع کرده و روی هم قرار می‌دهند‌، سپس آتش می‌زنند و از روی آن می‌پرند و همچنین بوته‌های دشتی «اسفند» را با نخ به هم می‌بندند و در حین بستن می‌گویند، زردی ما از تو، سبزی تو از ما، رنجوری ما از سبزی‌ها، خرمی سبزی‌ها از ما.

برچسب ها:
13 نوروز،روز طبیعت،کرمان،خانه خشتی آداب کرمانی‌ها در 13 نوروز