به گزارش “خانه خشتی ” به نقل از رجانیوز، ظریف و اشتون پس از اتمام مذاکرات وین ۶ ، بامداد شنبه در جمع خبرنگاران حاضر شدند تا نتیجه ۲۰ روز مذاکره را در اختیار خبرنگاران قرار بدهند.
بیانیه مشترک «محمد جواد ظریف» و «کاترین اشتون» که متن آن بامداد روز شنبه منتشر شد، تأکید کرده است که طرفین طی هفته‌‌های آینده و به اشکال مختلف گردهم آمده و مذاکرات را ادامه می‌دهند. طرفین همچنین به وجود فاصله قابل توجه در برخی موارد کلیدی، با وجود برخی پیشرفت‌های ملموس، تأکید کرده‌اند.
ایران و گروه ۱+۵ روز جمعه توافق کردند که مهلت مذاکرات جامع را برای یک دوره ۴ ماهه منتهی به سوم آذر، تمدید کنند.
این در حالی است که برخی از مقامات و رسانه های خبری نزدیک به دولت توافق جدید به دست آمده میان ایران و ۱+۵ را تمدید توافق ژنو عنوان کردند اما اظهارات مقامات سیاسی بیانگر آن است آنچه که در وین ۶ به دست آمده علاوه بر تعهدات توافق ژنو، ویژگی های خاص به خود را دارد و برای ایران تعهدات جدیدی را به همراه آورده است.
در بیانیه مشترک ظریف و اشتون در این باره آمده است:
«ما به همراه مدیران سیاسی کشورهای ۳+۳ به صورت فشرده برای رسیدن به یک برنامه جامع مشترک اقدام با استفاده از شتاب سیاسی حاصل از تصویب و اجرای برنامه مشترک اقدام ۲۴ نوامبر ۲۰۱۳ توسط طرفین تلاش کردیم.»
در بخش دیگری از این بیانیه تاکید شده است: از این روز ما به همراه وزرای ۳+۳ تصمیم گرفته‌ایم که اجرای اقدامات برنامه اقدام مشترک را تا ۲۴ نوامبر ۲۰۱۴ که مطابق با زمانبندی پیش‌بینی‌شده در برنامه اقدام مشترک است، ادامه دهیم. ایران و ۳+۳ مجددا تأکید می‌کنند که اجرای تمامی تعهداتشان در برنامه اقدام مشترک را به صورت موثر و به موقع ادامه خواهند داد.
در این بیانه همچنین درباره روند مذاکرات وین ۶ آمده است: گرچه ما پیشرفت‌های ملموسی در برخی از موضوعات داشته‌ایم و مشترکا برای تدوین یک متن برنامه جامع اقدام مشترک کار کرده‌ایم، ولیکن هنوز فاصله قابل توجهی پیرامون برخی موضوعات اساسی باقی مانده است که نیاز به زمان و تلاش بیشتری دارد.
عراقچی: در وین یک Non-Paperتنظیم شده است
اما سید عباس عراقچی پس از قرایت بیانیه مشترک، به جمع خبرنگاران آمد و برخی از جزییات توافق جدید را اعلام کرد.
عراقچی در ابتدا گفت این توافق ادامه توافقنامه ژنو است. سپس به این موضوع اشاره کرد که به دلیل از بین رفتن ذخایر ۲۰ درصد ایران طرف مقابل به آزاد کردن ۳ راضی نمی شد که در ازای ادامه روند اجرای تعهدات از سوی ایران بخشی از پول بلوکه شده ایران را آزاد کند که در نهایت با مذاکرات فشرده طرف مقابل این موضوع را قبول کرد:
«مذاکرات فشرده و بحث‌های عمیقی در این زمینه صورت گرفت، نهایتا مقرر شد آن مبلغ پرداخت شود و قرار شد در ۴ ماه آینده ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار، در ۶ قسط به حساب بانک مرکزی واریز شود؛ ۴ قسط ۵۰۰ میلیون دلاری و دو قسط ۴۰۰ میلیون دلاری.»
معاون وزیر خارجه اما در ادامه توافق جدید ایران و ۱+۵ را اتفاق جدیدی نداست هر چند گفت برای اجرای توافق جدید یک Non-Paper تنظیم شده است.
عراقچی در این باره اظهار کرد: اتفاق جدیدی نمی‌افتد و برخی از اقدامات را که ایران طبق برنامه خود قصد انجام آن را داشت در چهار ماه آینده ادامه خواهد یافت و جزییات آن در یک Non-Paper ذکر شده است. به هر حال تلاشمان این است که شرایط مذاکراتی را در شرایط مناسبی حفظ کنیم.
عراقچی با ذکر این نکته که این بحث فشرده‌ای بود و وقت زیادی را از ما برد تا تنظیم شود، خاطرنشان کرد: ما مشابه توافق ژنو یک Non-Paper را به عنوان راهکارهای عملیاتی اجرای توافق داشتیم برای تمدید نیز چنینNon-Paper را داریم که مشخص می‌کند مبلغ در چند قسط و چگونه پرداخت می‌شود و سعی کردیم برخی نقاط ابهام در توافق ژنو در چهار ماه آینده برطرف شود. به عنوان مثال در نحوه پرداخت‌ها در شش ماه اول مشکلات و ناهماهنگی‌هایی وجود داشت که سعی کردیم در چهار ماه آینده برطرف شود. درباره بیمه ابهاماتی وجود داشت و شرکت‌های بیمه با ابهاماتی مواجه بودند که سعی کردیم در برنامه عملیاتی جدید برطرف کنیم.
آقای عراقچی اظهار کرده است «برخی از اقدامات را که ایران طبق برنامه خود قصد انجام آن را داشت در چهار ماه آینده ادامه خواهد یافت» اما نگفته که این اقدامات شامل چه تعهداتی از سوی ایران است و اصلا ایران قصد داشته در آینده چه اقداماتی انجام دهد.
معاون وزیر امور خارجه همچنین به این نکته اشاره نکرده است که در Non-Paper دقیقا به چه موضوعاتی اشاره شده چرا که وی دی ماه سال گذشته با اشاره به وجود یک Non-Paper درباره نحوه اجرای توافق ژنو گفته بود در این سند تنها برخی از اقدامات اجرایی ایران و ۱+۵ مشخص شده اما مقامات آمریکایی یک روز پس از اظهارات عراقچی متن Non-Paper را منتشر کردند که به برخی از تعهدات ایران را که به صورت مشخص در توافق ژنو نیامده بود به صورت جزیی بیان کرده است. (+)
مذاکره کننده ارشد ایران همچنین در ادامه سخنان خود در جمع خبرنگاران ظرفیت غنی سازی ایران، موضوع تحقیق و توسعه و آب سنگین اراک را از حمله موضوعات اصلی مورد اختلاف ایران و ۱+۵ عنوان کرد.
وی به این نکته نیز اشاره کرده است که اگر گام اول تمدید نمی‌شد تحریم‌ها باید به سر جای خود برمی‌گشت و ایران ملزم به رعایت تعهدات خود نبود و می‌توانست برنامه خود را شروع کند.
جزییات توافق وین به روایت وزیر خاجه آمریکا
وزیر خارجه آمریکا نیز بامداد شنبه پس از اعلام رسمی تمدید مهلت مذاکرات هسته‌ای، با صدور بیانیه‌ای جزئیات توافق صورت گرفته را تشریح کرد. بیانیه ای که نشان می دهد ایران بیش از آنچه که در ژنو توافق کرده بود، در وین توافق کرده است.
کری در بیانیه خود در مورد تعهدات طرفین برای ۴ ماه آینده منتهی به سوم آذر نوشته است: «همه طرف‌ها متعهد شدند که در این تمدید کوتاه‌مدت به تعهدات خود بر اساس برنامه اقدام مشترک پایبند باشند. برای چهار ماه آینده، ما به توقف پیشرفت بخش‌های کلیدی برنامه هسته‌ای ایران ادامه می‌دهیم. علاوه بر این، ایران متعهد شد که گام‌های مرتبط با هسته‌ای بیشتری را از جنس همان گام‌هایی که در برنامه مشترک اقدام بدان متعهد شده است، بردارد. این شامل ادامه سقف ۵درصدی غنی‌سازی هگزافلوراید اورانیوم و تعهد به تبدیل هرگونه مواد فراتر از این، به اکسید است.»
بیانیه کری می‌افزاید: «در برنامه اقدام مشترک ، ایران نیمی از ذخایر هگزافلوراید اورانیوم با غنای ۲۰درصد خود را رقیق کرده و باقی آن را به اکسید تبدیل کرد. در این تمدید هم ایران متعهد شد که یک گام جلوتر رفته و تمامی ذخایر ۲۰درصد خود را به سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران تبدیل کند. ۲۵ کیلوگرم از این مواد تا پایان دوره تمدیدی، تبدیل خواهد شد. اورانیوم ۲۰درصد زمانی که در قالب سوخت باشد، استفاده آن از سوی ایران به عنوان ماده ساخت بمب در سناریوی گریز، بسیار دشوار است. چنین تلاشی از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شناسایی شده و نشانه‌ای مسلم از اهداف تسلیحاتی خواهد بود.»
در همین حال خبرنگار روزنامه وال‌استریت‌ژورنال به نقل از شرمن مدعی شده است که ایران پذیرفته است که تمامی ذخایر اورانیوم ۲۰درصد خود را به اورانیوم طبیعی رقیق کرده و ضمنا نظارت‌های بیشتر بر فعالیت‌های تحقیقات و توسعه خود را نیز پذیرفته است.
با این حال جان کری در ادامه بیانیه خود در مورد تعهدات ۱+۵ نیز نوشته است: «بگذارید در این مورد صریح باشم: ایران در طول این چهار ماه، مبلغی بیش از آنچه که در دوره ۶ ماهه دریافت کرد، دریافت نخواهد کرد و بخش اعظم درآمدهای نفتی بلوکه شده‌اند نیز همچنان خارج از دسترس باقی خواهد ماند. همچنین مانند ۶ ماه گذشته، ما به اجرای قدرتمند تحریم‌های کنونی، ادامه خواهیم داد.»
وزیر خارجه آمریکا در پایان هدف از تمدید مذاکرات را بهره‌گیری از پیشرفت‌های به دست آمده در مذاکرات اعلام کرده و نوشته است که در این مدت برنامه هسته‌ای ایران معلق می‌ماند که این به نفع آمریکا و متحدانش است.
حمایت رژیم صهیونیستی از توافق وین
در همین راستا یک مقام ارشد آمریکایی که احتمالا وندی شرمن باشد اعلام کرد رژیم صهیونیستی که همواره مخالف سرسخت مذاکرات با ایران بود به دولت «باراک اوباما» اعلام کرده است که از تمدید مهلت مذاکرات حمایت می‌کند.
روزنامه آمریکایی «لس آنجلس تایمز» گزارش داده است: یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا اعلام کرد که رژیم صهیونیستی که مدام نگران آن است ایران بمب اتم بسازد و همیشه از توافق موقت ژنو بین ایران و ۱+۵ (آمریکا،انگلیس،فرانسه،روسیه،چین بعلاوه آلمان) ابراز تردید و بدگمانی می‌کرد، به دولت «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرده است که از تمدید مهلت مذاکرات ایران و ۱+۵ حمایت می‌کند.
به نظر می رسد آنچه که درباره محتوای توافق ژنو به وقوع پیوست دوباره در حال تکرار است. در توافق ژنو نیز مقامات وزارت امور خارجه کشورمان در ابتدا روایتی از داد و ستد هسته ای ارائه دادند که با گذر زمان و با نقد فنی این توافق توسط کارشناسان مشخص شد امتیازات واگذاری از سوی ایران به مراتب گسترده تر از تعهدات طرف غربی است.
حتی برخی از اعضای تیم مذاکره کننده نیز در ابتدا از گستردگی معانی کلمات به کار برده شده در توافق ژنو و به تبع آن برداشت های متفاوت از آن اطلاع نداشتند که با انتشار نقدهای فنی و حقوقی در جریان آنچه که در ژنو اتفاق افتاد قرار گرفتند.
با این حال ضروری است وزارت امور خارجه با صداقت متن توافق شده در وین را در اختیار رسانه ها قرار دهد تا مشخص شود آنچه که جمعه شب توافق شده به چه میزان در راستای منافع ملی و حقوق هسته ای ملت ایران است.