یادداشت/
فضای مجازی جایگزین کتاب و کتابخوانی شده است
متأسفانه طی سال‌های اخیر فضای مجازی در خانه و محل کارمان رخنه کرده و تا حدِ قابل ملاحظه‌ای جایگاه مطالعه مفید را تحت الشعاع قرار داده است.
به گزارش “خانه خشتی“، دنیای مجازی مجموعه‌ای از فرصت‌ها و تهدیدات مختلف است که تغییر هویت ملّی و ظهور فرهنگ‌های جدید و جریان‌های خلق الساعتی، یکی از آسیب‌های جدی آن برای جوامع بشری محسوب می‌شود.
موبایل، اینترنت، گوگل، فیس بوک، وایبر، واتس آپ و… دارد نم نمک بین اعضای خانواده‌ها فاصله می اندازد و ما غافل از خطرات بی امان عصر تکنولوژی گاهی آن‌چنان معتاد و وابسته این فضاها می‌شویم که نمی دانیم کی و کجا پایمان می لغزد و در کمند تهاجم فرهنگی به زانو در می آییم؛ جنگ نرم استاد، پزشک، مهندس، مدیر، معلم، دانشجو، دانش آموز، بی سواد، خانه دار و … نمی شناسد و همه را نشانه رفته است.
موضوع کتاب و کتابخوانی در کشور ما سال‌هاست با هشدار کارشناسان و صاحبنظران درباره سرانه مطالعه ناامیدکننده مردم همراه بوده است، کتاب در سبد خانوار ایرانی گم شده و امروزه فضای مجازی است که بشر را به پیش می‌برد و ابزارها و ادوات دیجیتالی در قالب رسانه اگر کاربری به آنها اعتیاد پیدا کند، دیگر یک ابزار رام و مطیع نخواهند بود، موجودات سرکشی می‌شوند که به شیارها و عادات ذهنی کاربر شکل و قاعده می‌بخشند. از جمله ذهن معتاد و کاربر را چنان به تنوع و سرعت گرفتن پیام و تصاویر خود عادت می‌دهند که دیگر چنین ذهنی برایش همنوایی با فضای رسانه کتاب بسیار سخت و دشوار خواهد شد.
اهمیت کتاب و کتابخوانی، پرورش و تربیتِ خواندن از روزهای اول زندگی و کودکی و در محیط خانه و خانواده شروع می‌گردد و تا آخرین مراحل و عالی ترین تحصیلات دانشگاهی ادامه پیدا می‌کند.
عادت نمودن به کتابخوانی لازم و کافی نبوده و می‌بایست نسبت به تحکیم و تداوم آن عادت نمود که هدف و مقصود مطالعه را تحقق ببخشد و برای تداوم عادتِ خواندن می‌بایست نظام‌‌های دیگر هم به یاری و همکاری نظام آموزش بیایند خصوصا رسانه‌های همگانی و امکانات و ابرازهای ارتباطی فراگیر نقش پیگیر و هماهنگ کننده را در رشد کتابخوانی در جامعه بر عهده بگیرند.
در دهه اول انقلاب با چاپ کتاب‌های ارزشمند و اثرگذاری مواجهه بودیم که همسو با جریان جامعه به تغذیه فکری و روحی جوانان می پرداخت. هرچند طی سال‌های اخیر گام‌های موثری در این راستا برداشته شده است اما گرانی سرسام آور قیمت کتاب،هزینه‌های هنگفت چاپ و عدم حمایت از نویسندگان جوان، گاهی باعث دلزدگی و سرخوردگی علاقمندان و فعالان این عرصه می‌شود.
واقعیت این است که در فضای کنونی که خانواده‌ها، نوجوانان و جوانان ما در معرض تهدیدات فضای مجازی و تبعات منفی آن قرار دارند باید کتاب را دریافت و با ارائه راهکارهای راهبردی و چاپ مضامین بروز، به سؤالات ذهنی آنان پاسخ درست و منطقی داد. امیدوارم به روزی نرسیم که بگوییم: “یاد آن یار مهربان بخیر!…”
یادداشت علی اشرفی استاد دانشگاه از مفاآنلاین
