نگاهی به برخی موارد مطرح شده درمورد حجاب وپوشش

پوشش،هویتی به اندازه تاریخ ایران  

بحث حجاب وپوشش همیشه یکی از مسائلی بوده که در فضای جامعه ایران به طور جدی مطرح بوده است.آن چنان که بسیاری از صاحب نظران دین پژوه وجامعه شناس، بارها بر این مسئله باور دارند  که بحث حجاب در جامعه ایران  که در چندین سال اخیر مورد هجمه بسیاری از رسانه های غربی همچون بی بی سی فارسی وصدای آمریکا وبه تازگی شبکه من وتو قرار گرفته نه مبحثی حکومتی است ونه به دولت ویا سیستم قانونی خاصی درارتباط بوده،بلکه جامعه ایرانی از دیرباز بر مسئله حجاب تاکیدات فراوانی به صورت عام می کرده است.یعنی به تعبیری مشخص تر در دوره های مختلف تاریخ ایران، مردم در بحث تاکید برپوشش و مبارزه با عریانی پیشتاز تر از هر نهاد ویا ارگان حکومتی بوده اند وبه نوعی با تاکید بر اصل پوشش وعنصر حجاب این مسئله را به جامعه پژوهان اثبات کرده اند که جامعه ایران به دلیل ریشه های اعتقادی تاریخی، گرایشات ذاتی به مسئله عفاف ورعایت هنجارهای پوشش دارد.

“خانه خشتی“: دراین میان علاوه براین مسئله ،برخی از تاریخ شناسان در حوزه اجتماعی به ریشه های مستند ماجرا اشاره می کنند ودراین جهت معتقند که اسناد مهمی دراین زمینه وجود دارد که گویای فضای کلی جامعه ایران ونگرش عامه جامعه درباره لزوم بحث پوشش است.

دکتر سعید حقیقت پناه،استاد دانشگاه ومحقق،دراین باره به صحبتهای ویل دورانت اشاره دارد و می گوید: ویل دورانت معتقد براین باور بوده که نقش پوشش و حجاب زنان در ایران باستان چنان برجسته‌است که می‌توان ایران را منشاء اصلی گسترش حجاب در جهان دانست.

همچنین این استاد دانشگاه درباره بحث ریشه های تاریخی مبحث حجاب در منابع معتبر جهان،به دایره‌المعارف لاروس اشاره دارد که در آن به وجود حجاب زنان در ایران باستان اشاره شده است.آن چنان که به باور او در  تفسیر اثنی عشری درباره حجاب ایرانیان این چنین بیان می شود : «تاریخ نشان می‏دهد که حجاب در فارس قدیم وجود داشته‌است.»

اسناد از پوشیدگی ایرانیان حکایت دارد

صحبتها واسناد اشاره شده در حالی از سوی حقیقت پناه بیان می شود که تاکنون برخی دیگر از اندیشمندان هم به این مسئله تاکید وافری داشته وایرانیان را در دوره های گوناگون تاریخی علی رغم تفاوت در نوع رنگ بندی وتزئینات سطحی با پوشش کامل عنوان کرده اند.آن چنان که یک گروه تحقیقاتی باستان شناسی از انگلستان که در دامنه کوه آلتائى ۱۹ کیلومترى مرز مغولستان درسال ۱۳۲۸ به تحقیقات وکاوش مشغول بود درحین مراحل کاوش، لوحها واسناد ملموسی را کشف کردند که مسائل جالبی را درباره پوشش ایرانیان یادآوری می کند.مسئولان این گروه باستان شناسی در بخشی از گزارشات خود از این کاوش این گونه می گویند: «نقش روى هر مربع صحنه‏اى است مشتمل بر تصویر دو ملکه که چادر بر سر دارند و مراسم مذهبى را انجام مى‏دهند، این گونه صحنه‏ها بر روى نقوش مهرهاى پارسى عهد هخامنشى دیده شده است.»

دراین بین براساس همین موضوع ودیگر شواهد موجود،به نظر می رسد که مسئله پوشش در اسلام نه تنها موضوع جدیدی در تاریخ اجتماعی ایرانیان نبوده بلکه به نوعی تجمیع تمام مدلهای پوششی است که در دوره های مختلف باستانی ومعاصر ایران در جامعه این کشور به چشم می خورده است.

جامعه ایرانی ونگاه عمیق به بحث پوشش

با توجه به همین مسئله بسیاری از جامعه شناسان بربحث حجاب به عنوان عنصر جدایی ناپذیر وابدی زندگی ایرانیان اشاره دارند وبا نگاهی به ریشه های این موضوع برپیش رو بودن قشر جوان در رعایت مسئله پوشش در هر دوره تاریخ اجتماعی ایران زمین اشاره دارند.

این دست از صاحب نظران این حوزه با بیان اینکه جامعه ایران از عوام تا نخبه به مسئله پوشش هم از منظر اخلاقی نگاه می کردند وهم امنیت اجتماعی!براین باورند که مردم ایران از گذشته تا به امروز به دلیل تفاوت در نگرش ومبتنی بودن بر عقیده واحد ومشخص به مسئله پوشش به عنوان یک عنصر پالایش دهنده در زندگی اجتماعی می نگریسته اند وضرورت فردی آن را برای تامین سلامت جامعه خود وخانواده شان به طور اتوماتیک واری حس می کرده اند.

این نقد وبررسی ها دراین باره در شرایطی صورت پذیرد که به گواه پژوهشگران داخلی وخارجی همچون ویل دورانت در کتاب «تاریخ تمدن» ویا برتراندراسل نویسنده کتاب «اخلاق وزناشویی» حجاب در جامعه ایران ورفتار ایرانیان نه تنها امری نهادینه شده محسوب می شده بلکه زنان ایرانی از اختلاط با مردانی به غیر از محارم به شدت خودداری می کرده اند وحتی برای رفت وآمد در شهر از کجاوه های بهره می برده اند.

به هر ترتیب به نظر می رسد که می توان با بررسی عمیق وپژوهشی درباره حجاب به نکات مهمی درباره موضوع حجاب در جامعه ایرانی-اسلامی دست پیدا کرد.نکاتی که به باور برخی کارشناسان خنثی کننده هجمه های فرهنگی غرب علیه حجاب است.حال با این شرایط باید دید که آیا شرایط درآینده برای پرداخت عمیق تر به این مسائل توسط رسانه ها وکارشناسان فراهم خواهد شد؟