به گزارش “خانه خشتی“، تعریف دموکراسی یکی از سهل و ممتنع‌ترین مفاهیم در علوم سیاسی است. ممتنع از آن جهت که بسیاری از متفکران و صاحبنظران این حوزه تعاریفی متفاوت و بعضاً منحصربه‌فرد از آن بیان کرده‌اند و آسان از آن روی که در ذهنِ بسیاری از ما یک مفهوم مشترک از آن وجود دارد “انتخاب حکومت‌کنندگان با رای مردم”.
انتخابات در نظام لیبرال دموکراسی برای شهروندان ساکن در یک سرزمین به عنوان یک حق تعریف میشود اما در نظام مردمسالار دینی، علاوه بر این که یکی از حقوق ملت به شمار میآید متقابلاً جزئی از وظایف آنان نیز تعریف میگردد. همچنان است که حضرت رسول اکرم (ص) در حدیثی به روشنی به مسئولیت همه‌ی اقشار در مقابل جامعه‌ی اسلامی اشاره میکنند و خاطرنشان میفرمایند تک‌تک افراد جامعه‌ی اسلامی در قبال مسائل اجتماعی مسئولند و به سبب مسئولیتی که بر عهده‌ی آنان است مورد پرسش قرار خواهند گرفت.[۱]
فرآیند انتخابات از مراحل مختلفی تشکیل شده است؛
یکی از این مراحل که در این یادداشت به آن خواهیم پرداخت مرحله‌ی تبلیغات در انتخابات است.
امروزه تبلیغات بدل به مهمترین و تعیین‌کننده‌ترین مرحله در انتخابات شده است.
چه بسا نامزدی که در ابتدای ورودش به میدان از شانس زیادی در عرصه‌ی انتخابات برخوردار نبوده با در پیش گرفتن روشی مناسب و حرفه‌ای در طول دوران تبلیغات توانسته است در نهایت، گوی سبقت را از سایر رقبا ربوده و فاتح نبرد انتخابات گردد.
اهمیت دوران تبلیغات به گونه‌ای است که بسیاری از نامزدها در این دوران با صرف هزینه‌های سنگین و بهره‌مندی از کارشناسان خبره و روشهای گوناگون به دنبال ایجاد مقبولیت برای خود و کمرنگ کردن شانس سایر رقبا هستند که متأسفانه در برخی موارد با رعایت نشدن تقوای سیاسی این روشها تبدیل به حربه‌های غیراخلاقی و غیرشرعی میگردد.
از جمله آن میتوان به ایجاد موج هیجانی با سوأل برانگیز ساختن اقدامات مسئولان گذشته، دادن وعده‌های انتخاباتی غیرمحتمل، پررنگ کردن روحیه‌ی قومی قبیله‌ای و جناحی در میان اقشار مردم، ساختن شایعه و وارد نمودن تهمت و… به سایر رقبا اشاره کرد.
و این گونه است که فرد، گروه یا جناحی خاص با بهره از شیوه‌های غیراخلاقی که معمولاً عمرشان محدود به دوران کوتاه تبلیغات است برای مردم ذهنیت‌سازی میکنند و با فریب افکار عمومی بعضاً موفق هم میشوند.
بدیهی است که چنین افرادی که تعهدی به رعایت اصول اخلاقی و شرعی ندارند در واقع تشنگان قدرت هستند و نه شیفتگان خدمت.
ارای کثیفی که سینه‌چاکان قدرت، این گونه کسب میکنند تیشه‌ای است بر ریشه‌ی مردمسالاری از آن جهت که با پایان دوران تبلیغات و رسیدن موعد عمل به وعده‌ها و زمان پاسخگویی که یکی از ارکان مردمسالاری محسوب میگردد این افراد به منظور فرار، به شیوه‌های غیراخلاقی دیگری همچون ایجاد بحرانهای ساختگی و پی در پی، انداختن مسئولیت وعده‌های تحقق‌نیافته به گردن دیگران، ورود ادبیات پرخاشجویانه در گفتار و … روی خواهند آورد و این سم محلکی است که کلیت نظام مردمسالار را تهدید خواهد کرد.
در انتخابات پیش رو که تنور آن با فعالیت نامزدهای روزبه‌روز گرمتر میشود برخی از مدتها قبل در کنار بیان نظریات و برنامه‌های مورد نظر خود، متأسفانه روی به روشهایی آورده‌اند که در دایره‌ی تبلیغات کثیف قرار میگیرد و مطمئناً در صورت ادامه‌ی این روند، نتیجه‌ی آن چیزی جز، تفرقه و دلخوری نخواهد بود و در صورت پیروزی در انتخابات سبب خواهد شد که در آینده نتوانند از پتانسیل موجود در نخبگان شهر، بهره گیرند و در صورت تحقق نیافتن وعده‌ها نهایتاً وارد مرحله‌ی دوم تبلیغات کثیف خواهند شد .
از این روی و با نگاه مجدد به حدیث شریف نبوی که در ابتدای یادداشت بیان شد باید هوشیار بود که بدون هیچ شک و تردیدی فردای قیامت از ما به سبب رایی که داده‌ایم سوأل خواهد شد و پس وای به حال ما اگر تحت تاثیر تبلیغات کثیف، رای کثیفی داده باشیم.
یادداشت: سیدمرتضی سید حسینی