در «ثریا»ی شانزدهم چه گذشت؛ با وجود دانش و توانایی ها بالای فنی چرا هنوز موتور جستجوی ملی نداریم؟/ حدود ۴۰ درصد ۴۰۰ سایت خبری میزبان خارجی دارند

برنامه تلویزیونی ثریا در شانزدهمین قسمت از آغاز پخش شد با موضوع وضعیت سرویسهای اینترنتی از جمله ایمیل و جستجو رهای داخلی چهارشنبه شب به روی آنتن رفت.

به گزارش “خانه خشتی” به نقل از خبرنامه دانشجویان ایران، در این برنامه با با بیان مشکلات مختلف امنیتی فرهنگی و اقتصادی که کشورها در استفاده از ایمیلها و جستجوگرهای چند شرکت معروف آمریکایی با آن روبرو هستند این پرسش مطرح شد که بر خلاف خیلی از کشورهایی که به سمت ایمیلهای ملی و موتور جستجوی ملی رفته اند چرا در کشور ما که حساسیت بیشتری را هم در این خصوص باید داشته باشد هنوز گام مهم و موفقی در این زمینه برداشته نشده است؟

مهندس انصاری معاون توسعه شبکه سازمان فناوری اطلاعات میهمان این برنامه در پاسخ به این سوال گفت:

در دنیا صدها و هزاران پست الکترونیکی و موتور جستجو وجود دارد ولی تعداد انگشت شماری از آنها فراگیر شده و همه کاربران دنیا از آن استفاده می کنند و در ایران هم به همین ترتیب است. وی با اشاره به اینکه اساسا تولید یک محصول نرم افزاری که بخواهد چنین سرویس حجیمی و با کاربران میلیونی را در حوزه پست الکترونیکی یا موتور جستجو ارائه کند کار پیچیده ای است گفت: سرویس دهنده های برتر جهانی دارای محصولات نرم افزاری خیلی پیشرفته و زیر ساختهای بسیار کاملی هستند  و از طرفی از مدل های قوی و موفق اقتصادی و کسب و کار استفاده می کنند که به بقای آنها کمک کرده است اما در در کشور ما اگر جستجو کنید در طی این سال ها، ارائه دهندگان متعددی برای سرویس دهی آمدند ولی نتوانستند هزینه های بالای کار را تحمل کنند و از طرفی هم هیچوقت نتوانستند مدل کسب و کار مشخصی برای کارشان داشته باشند

وقتی ماهواره بر به فضا می فرستیم چرا نتوانیم موتور جستجو گر طراحی کنیم؟

انصاری در پاسخ به این  انتقاد مجری ثریا که خیلی از کشورها هستند که با  وجود همین پیچیدگی هایی که وجود دارد موتور جستجوی ملی طراحی کردند و استفاده می کنند و پیچیدگی موتور جستجوی ملی پیچیده تر از فناوری فضایی و هسته ای نیست در حالی که در رشته نرم افزار و سخت افزار نیز جوانان نخبه ما مشغول به تحصیل هستند و عدم نتیجه موفق بیشتر نشان دهنده آن است که سیاستگزاریهای ما مشکل دارد نه اینکه مسئله پیچیده ای باشد و از عهده موضوع به صورت فنی بر نیاییم گفت:

اساسا یک خدمت اگر بخواهد از فضای آزمایشگاهی بیاید در فضای واقعی باید جغرافیای کار را مشخص کنیم. و به هر حال تاکنون شرکتهایی که آمدند نتوانستند در این عرصه دوام بیاورند، مدلهای کسب و کارشان با موقعیت کشور همخوانی نداشته است  و با ریسکها و خطر پذیری های بالا مواجه شدند و نتوانستند ادامه دهند و وزارت فناوری ارتباطات دو سه سالی است که در این حوزه با همکاری مجموعه های مرتبط یک سری فعالیتهای خوبی را شروع کرده است . وی در پاسخ به اینکه چرا بعد از این همه مدت از ورود اینترنت تنها دو سه سال است که کار جدی شروع شده است گفت البته قبل از اینکه اینترنت به این صورت در داخل کشور بیاید ما شبکه های ارتباطی داشتیم به نام شارع ۱ که نسل بعدی اش شارع ۲ بود. شارع ۲ پروژه ای بود که پست الکترونیکی داشت و اوایل دهه هشتاد فعال شد ولی بنا به دلایلی که بیشتر فکر می کنم در هدف گذاری بود تنوانست ادامه دهد و مقارن هم بود با پیدایش موتورهای جستجوی قوی مثل گوگل و این سرویس موفق نشد ادامه پیدا کند

ممنوع شدن ایمیل خارجی قبل از آماده بودن شرایط

بخشنامه ممنوع شدن استفاده از ایمیل های خارجی توسط وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات موضوع دیگری بود که مجری در این خصوص این سوال را مطرح کرد که چرا با وجود اینکه سه ایمیل معرفی شده داخلی ایران، پست و چاپار به خصوص ایمیل پست و ایران شرایط چندین مرحله ای  و واریز وجه را برای پذیرش دارند و طبیعی هم هست که با وجود عدم دستیابی آسان از سوی مخاطب در مقایسه با ایمیلهای خارجی با استقبال مواجه نشوند این بخشنامه بدون توجه به آماده بودن شرایط صادر شده است؟ و چرا اگر این ایمیلها برای کاربری دولتی بوده اند به صورت ملی اعلام شده اند؟

انصاری نیز در پاسخ به این پرسش گفت: خیلی از بانکها و اپراتورهای داخلی  برای ارسال صورت وضعیت و یا برای ارسال اطلاعات افراد از ایمیلهای خارجی استفاده می کردند که برای اینکه جلوگیری شود از خروج این اطلاعات به خارج از کشور این بخشنامه صادر شد. ارائه دهندگان موجود هم همین ۳ تا ایمیل هستند که البته غیر از چاپار دو تای دیگر ماموریتهایشان تفاوت دارد. درگاه ایران یا ایمیل ایران اساسا برای مدیران دولتی ساخته شده و در حوزه ماموریت دولتی تعریف شده و لازم بود که برای ثبت نام اطلاعات کاملی از کاربران دریافت کند و بنا نبود جنبه عمومی داشته باشد ولی بنا بر نیازی که فضای عمومی کشور داشت این حالت عمومی پیدا کرد به هر صورت این فرم درخواست اطلاعات  به صورت ابرازی است و کنکاشی در تایید اطلاعات و صحیح بودن آن نمی شود

شرکت پست هم باید به خاطر ماموریتهایش درست مثل فضای واقعی باید اطلاعات اظهاری داشته باشد و نیاز به اطلاعات کامل و صحیحی دارد و باید هویت شخص اظهار شود.

ایمیلهای رقابتی با امکانات متعدد در آینده ای بسیار نزدیک

انصاری همچنین در این خصوص اظهار داشت البته در آینده ما این  ۳ ایمیل را نخواهیم داشت. در واقع ما در آینده بسیار نزدیک اپراتورهای ایمیل را خواهیم داشت که به صورت رقابتی ایمیل مجانی در اختیار مردم قرار می دهند و بلافاصله هم بعد از درخواست این ایمیل ها فعال خواهد شد و امکانات متعددی هم خواهند داشت .

میزبان خارجی چه زمانی داخلی خواهند شد؟

پروژه دیتا سنتر یا مرکز ملی اطلاعات موضوع دیگری بود که انصاری در پاسخ به این سوال که چرا بخش زیادی از هاست های ما خارجی هستند  در صورتی که اگر پروژه دیتا سنتر ملی ما زود تر راه افتاده بود شاید خیلی از مشکلات حل می شد گفت: مراکز داده ملی اساسا کار تجاری قرار نیست انجام دهند و برای نگهداری اطلاعات و اسناد مهم کشوری هستند که هیچوقت هم به صورت انتفاعی قرار نیست کار کنند و مراکز داده ای که به عنوان استانی و ملی ساخته می شود هم برای بحث دولت الکترونیک هستند

در خصوص میزبانهای خارجی نیز تا آنجایی که ما توانستیم به صورت دائمی مجموعه هایی را که میزبانشان خارجی بود تذکر دادیم و به میزبانهای داخلی هدایت کردیم

ما در چند حوزه این هدایت و راهبری را انجام دادیم مثل مجموعه دانشگاهها، دستگاههای دولتی، بانکهای دولتی و خصوصی و الان در مورد سایت های خبری داریم فعالیت می کنیم به طوری که از ۴۰۰ سایت خبری که ما در موردشان تحقیق کردیم ۳۰ تا ۴۰ درصدشان میزبانی خارجی دارند که آنهم با وزارت ارشاد شروع کردیم کار را برای انتقال به میزبانهای داخلی . البته برای تجاری ها ما الزامی را نمی توانیم داشته باشیم ولی باید تسهیل کنیم کار را برای انتقال میزبانی سایت های تجاری و غیر دولتی به داخل کشور و فکر می کنم یکی از کارهای اصلی باید این باشد که کسانی که واسطه گری می کنند برای ارائه خدمات میزبانی خارجی باید بیایند دراختیار بخش داخلی و برای آنها بازار گردانی کنند.

بالاخره اینترنت ملی خواهیم داشت؟

انصاری در خصوص بحث اینترنت ملی نیز گفت موضوع اینترنت ملی از دولت قبل مطرح شد که اساس بحث درست بود ولی متاسفانه رسانه ها بیشتر روی لفظ اینترنت ملی حاشیه هایی  را ایجاد کردند که اصل موضوع فراموش شد در دولت دهم این طرح تحت عنوان شبکه ملی اطلاعات تعریف شد که کاملتر بود و در واقع در این شبکه موضوع زیرساخت ارتباطی را هم خواهیم داشت

همچنین در برنامه شب گذشته انیمیشن طنز و انتقادی از وضعیت اینترنت و ابزار اینترنتی در ایران از جمله موتور های جستجو و ایمیل به نمایش در آمد در این گزارش با اشاره به درآمد بیش از ۴۰۰ میلیارد تومانی گوگل صرفا از کاربران ایرانی دلایل عدم موفقیت و اقبال به سمت ایمیل های و جسنتجو گرهای داخلی نیز بررسی شد

گزارشی از نخستین گردهمایی مجمع فعالان رسانه های دیجیتال انقلاب اسلامی که چالشها و مشکلات این حوزه در این گردهمایی به صورتی صریح و با حضور فعالان، کارشناسان و مسئولان مرتبط بررسی شده بود از دیگر بخشهای برنامه ثریا بود

حضور یک جوان بیست ساله در برنامه که در سال دوم دبیرستان پایه گذار ایمیل میهن میل شده بود که در حال حاضر بیش از صد هزار کاربر دارد نیز از قسمتهای جالب این برنامه بود