اسب های مجلسی پسند در رفسنجان / تصاویر

به گزارش خانه خشتی، تولید و پرورش اسب، این حیوان نجیب در منطقه رفسنجان بیش از ۱۰۰ سال در حال انجام است . اسب بومی در رفسنجان از اختلاط چندین  نژاد اسب از جمله اسب عرب، دره شور، اسب کرد و غیره بوجود آمده است. از ۵ دهه پیش تولید اسب بومی در رفسنجان شکل گرفت که می توان گفت این اسب پایه ای ژنتیکی دارد و به عنوان نژاد شناخته نمی شود بلکه  به نام اسب بومی شناخته و از نژاد خاصی تبعیت نمی کنند .

با زحمات ۵۰ ساله پیشکسوتان عرصه اسب، با اختلاط گونه های مختلف اسب بومی تولید شد و اختلاط اسبها موجب شد در رفسنجان امروز بالغ بر ۷۰ درصد اسب ها، بومی باشند.

آشنایی با اسب، این حیوان نجیب می تواند دریچه ای از شگفتی ها را در برابر چشمان شما باز کند.

مسعود اسماعیلی کارشناس اسب جهاد کشاورزی رفسنجان در رابطه با اسب چنین می گوید: در ۱۲۰ سال پیش اسب جایگاه خاصی در رفسنجان نداشت. ابتدا خیلی ها به دلیلی که هنوز این امر جا نیفتاده بود و چه بسا افرادی به بدنبالش می رفتند که دیدگاه خاصی داشتند از جمله اینکه از روی علاقه اسب را دوست داشتند، ارتباط این حیوان با شغل ها، ورزشها و سرگرمی ها هنوز جا نیفتاده بود.

او ادامه داد: در رفسنجان شاید انگشت شمار بودند که در این عرصه فعالیت داشتند و جایگاه اسب در خانواده ها جایگاه خاصی نداشت و تعدادی معدودی از افراد و علاقمندان به صورت سرگرمی اسب داشتند.

وی تصریح کرد: مهد اسب از بین النهرین نشأت گرفته و به فراخور و شرایط محیطی که در جاهای مختلف بود از این حیوان استفاده می کردند مثلاً در خوزستان به دلیل مجاورت با کشورهای عربی، اسب عرب و همچنین در مناطق غرب اسب نژاد کرد، در اذربایجان نژاد قره باغ و در استان گلستان نیز اسب ترکمن وجود دارد.

اسماعیلی گفت: این نژادها در سراسر کشور که شناسایی شده مورد حمایت دولت قرار گرفته اند  و علاقمندان هم به اصلاح کردن نژادها پرداختند، به خصوص اسبهای اصیل خوزستان که دارای تیره ها و زیرتیره های متعددی میباشد.

وی با بیان اینکه در جاهایی مانند کرمانشاه، کردستان، ایلام، اذربایجان غربی، اردبیل و … نژاد کرد پرورش میابد اضافه کرد: در مناطق عشایری از اسب به عنوان وسیله و کمک هزینه به خانواده استفاده می شد.

وی اظهار کرد: در شمال کشور نژاد خاص اسبهای ترکمن وجود دارد که اسب ترکمن صحرا بیشتر برای مسافت های طولانی، استقامت ها و کورس قهرمانی کاربرد دارد.

کارشناس اسب با اشاره به اینکه استان مازندران هم مهد پرورش اسب نژاد اسبچه خزر است عنوان کرد:  احیاناً نژادی هم در سیستان بلوچستان وجود دارد بنام  اسب سیستانی و در سایر استانها هم به دلیل علاقه ای که به اسب دارند از نژادهای متفاوت نگهداری می شود.

*جایگاه اسب در استان کرمان و رفسنجان چگونه است؟

استان پهناور کرمان، از دیر باز در پرورش و نگهداری اسب مشهور بوده به نوعی  که از چند قرن توسط افرادی این اسب به استان آورده شد و به خصوص در شهرستان بم به وفور دیده می شود و همین مقدمه ای بر آغاز پرورش اسب در استان کرمان شد.

وی با اشاره به اینکه اسب عرب دارای تیره های متفاوتی است که از اسب های بدوی گرفته شده ( اسب بدوی اسبی که از صحرا نشینان انتخاب می کردند ) و به عنوان کارایی در اموری همچون جنگ، کشاورزی، باربری، ورزشی و … به فراخور احتیاجی که داشتند تقسیم می شد. در اسب عرب تیره ها را از مادر می گیرند و نام گذاری می شوند .

وی ادامه داد: جهاد کشاورزی اقدام به صدور مجوز به دو صورت سنتی و صنعتی نموده  است.

اسماعیلی بیان کرد: در حوزه صنعتی بالای ده رأس و در حوزه سنتی و روستایی تا ده راس مجوز صادر می شود به گونه ای که در رفسنجان ۳ مجوز اسب صنعتی و  ۳۰ مجوز سنتی صادر کردیم.

کمیته های مختلفی در زمینه اسب در رفسنجان از قبیل ، استقامت، کورس و زیبایی فعالیت دارند و اخیرا نیز در زمینه چوگان فعالیت های در جحال شکل گرفتن می باشد.

شوی سواره اسب به مدت دو سال پی در پی در رفسنجان در حال شکل گرفتن است دراین شو  جمعی از علاقمندان به تماشای اسبهای زیبا پرداخته و با  توجه به اینکه شروع جشنواره ها، علاقمندان زیادی که بضاعت مالی دارند به عرصه اسب بیایند.

جشنواره های انتخابی و انتخابهای برتر توسط مردم علاقمندی های مردم به اسب بیشتر شد و این باعث شد افرادی که بضاعت مالی خوب دارند به سمت عرصه اسب بیایند. این مقام مسئول ادامه داد:  حدود ۳ هزار رأس اسب در رفسنجان به صورت تک بندی و باشگاهی نگهداری می شود.

وی خاطرنشان کرد: در جایگاههایی که کمتر از دو رأس اسب نگهداری می شود را تک بندی می گویند و قریب به ۷۰ درصد محله های نگهداری در رفسنجان به صورت تک بندی هستند و این یکی از چالشهای بزرگ و اساسی به دلیل جایگاههای نگهداری غیر استاندارد ( تک بندی) است.

وی در رابطه با راه حل این چالش گفت:  اولین اقدامی که دستگاههای مربوطه باید انجام دهند ساماندهی اسب می باشد.

اسماعیلی بیان کرد: ما  اتحادیه جهانی اسب عرب (واهو) را داریم که اسب های عرب حدود ۵۰ سال پیش ثبت جهانی شد . در حال حاضر با توجه به پیشرفتی که در صنعت اسب شده با تکنولوژی جدید (میکروچیپ) تراشه ای کوچک در زیر پوست اسب جاسازی می شود که دارای اطلاعاتی  شامل مشخصات فنی از جمله رنگ، تیره و اسم و … است که بر اساس این مشخصات از طریق فدراسیون سوارکاری در حوزه معاونت فنی، شناسنامه ای صادر می گردد.

این تکنولوژی در یک دهه اخیر راه افتاده است. وی خاطرنشان کرد: دو نژاد اسب عرب در ایران وجود دارد اسب عرب وارداتی و اسب عرب ایرانی .اسب عربی وارداتی توسط تولیدکنندگان در خارج از کشور و اسب ایرانی در داخل کشور پرورش پیدا می کند.

*چالش های صنعت اسب چیست؟

بزرگترین چالش این است که به سمت خلوص نژادی نرفتیم . در تولید اسب بومی رفسنجان اگر به همین امر پیش رود در به ثبت رساندن آن دچار مشکل می شویم. رفتن به سمت خلوص نژادی و خودداری از اختلاط نژادی از وظایف تولیدکنندگان اسب می باشد.

من توصیه می کنم :

۱- خلوصی نژادی انجام و از اختلاط بی رویه جلوگیری شود.

۲- مالکان نباید بر اساس سلیقه ای عمل کند زیرا هزینه های نگهداری اسب هنگفت است ماهیانه حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان هزینه نگهداری یک راس اسب است

ما برای این تعاونی را پیشنهاد دادیم تا تجمیع تعاونی ها یک اتحادیه را شکل دهد.اتحادیه از مجموعه چند تعاونی تشکیل می شود.

 اگر در شهرستان و بخشهای کشکوئیه، نوق و …. نسبت به تشکیل تعاونی اقدام شود اهداف و سیاستهای بخش را تأمین می کند.

*آیا اسب می تواند در رفسنجان با توجه بروز  بحران کشاورزی ، جایگاه اقتصادی داشته باشد؟

بله باید بگویم که بالغ بر ۱۵۰ میلیارد تومان اسب در رفسنجان است و بیش از  ۲۰ درصد انها بالای ۱۰۰ میلیون تومان ارزش دارند. و ما به صورت مستقیم و غیر مستقیم دو هزار نفر با اسب در ارتباط می باشند و در کنار آن اشتغالزایی نیز انجام شده است.

این گزارش مقدمه ای جهت آشنایی با اسب بود در شماره های بعدی شاهد بحث های تخصصی تر و جالب نیز خواهید بود.

گزارش مریم رضایی

برچسب ها: