خوشنویسی بخشی از هویت ماست

به گزارش خانه خشتی، ما رفسنجانی ها می دانیم سرچشمه، جزء خاک شهرمان محسوب می شود و در زیبا سازی شهری باید به معدنی بودن شهر رفسنجان نیز پرداخته شود.

رفسنجان خانه ی ماست، کجاست المانی  که نشان دهیم رفسنجان  زادگاه پسته است؛ سرچشمه جزء رفسنجان ماست، کجاست المانی که نشان بدهیم ما معدن مس داریم. ما شهیدان زیادی داده ایم، باید نشان دهیم شهر شهید پروری هستیم، باید داشته هایمان را به اسم شهرمان ثبت کنیم تا مدعی برایشان پیدا نشود.

اینجاست که زیباسازی یک مسئله ی استراتژیک می شود  و در این زمینه هنر تاکتیک محسوب می شود، تا هویت شهر را بسازیم و زیبا سازی را شناسنامه یک شهر محسوب کنیم، یک شهر بدون زیبا سازی همان انسان بدون شناسنامه است و ما هنرمندان حرفه ای  بومی داریم که از عهده ی امر مهم زیبا سازی بر می آیند.

در ادامه با افتخار با یکی از هنرمندان خوشنویس رفسنجانی به گفتگو نشستیم:

خانه خشتی: خودتان را معرفی کنید.

یوسف رفیعی راویز متولد ۱۳۵۳ در  شهربابک، ۲۵ سال ساکن رفسنجان هستم، دارای مدرک کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی و مدرک فوق ممتاز خوشنویسی با گرایش نستعلیق؛ اگر باز هم به گذشته برگردم باز هم رشته های جغرافیا و خوشنویسی انتخاب می  کنم.

از لحاظ اخلاقی هنرمندان افرادی بی ریا، خوشرو و با منش پهلوانی هستند؛ اطلاق واژه هنرمند برای افرادی در رده ی من بسیار سنگین و نابه جاست، ولی به عنوان یک هنرجو خود را مقید به اجرای ارزش ها و هنجارهای جامعه می دانم که بخش اعظم آن ذاتی و بخش کوچکی اکتسابی است، در کل جاذبه من بیشتر از دافعه من است.

خانه خشتی: حالتان چطور است؟

الهی شکر، با درآمد معلمی زندگی می کنم، ما خوشنویس ها می گوییم الهی عاقبت محمود گردان.

خانه خشتی: شما اصالتاَ متعلق به روستای راویز هستید، راویزی ها چه طور مردمی هستند؟

از لحاظ رفتار اجتماعی راویزی ها مردمی فرهنگ دوست با زمینه ی  ادبی و نسل قدیم تر خود را باسوادتر ، داناتر به عبارت دیگر ملّاتر از دشت نشینان شهری و روستایی می دانستند، امروزه با اینکه تفکرات محله خواهانه رو به افول است، هنوز به استناد فهرست قبولی فرزندانشان در مدارس خاص و کنکور دانشگاه ها شخصیت خودبرتر بینی راویزی خود را حفظ کرده اند، به اعتقاد من همه ی ما باید پایبند به جمله “همه ی ایران سرای من است” باشیم و بر مسایل قومیت گرایی و طایفه گرایی خط بطلان بکشیم.

خانه خشتی: احساس خودتان را راجع به رفسنجان بگویید؟

رفسنجان را برای زندگی انتخاب کردم به دلیل اینکه هماهنگ با خلق و خوی من بود، همچنین آشنایان زیادی در اینجا داشتم، راحت با مردم ارتباط برقرار می کنم و دوستان زیادی در شهر دارم که اصالتاَ رفسنجانی هستند، من رفسنجان را دوست دارم.

خانه خشتی: چرا خوشنویسی را انتخاب کردید؟

استعداد ذاتی داشتم ولی برادرم برای من یک الگو شد.

خانه خشتی: خوشنویسان چطور ارتقاء پیدا می کنند؟

بر اساس  کیفیت خط، درجه می دهند، برای درجه فوق ممتاز و پایین تر باید امتحان خط بدهن،. خوشنویسان می بایست به حدی برسند که تراز اول های هم عصرش استادی او را تصدیق کنند و مشق او را پاراف کنند، ولی امروزه یک هیئت ارزشیابی گواهینامه استادی اعطا می کند.

خانه خشتی: خط چیست؟

خط مجموعه علائم قرار دادی هستند که بشر برای مکتوب کردن اندیشه های خود از آن ها استفاده می کند.

خانه خشتی: خوشنویسی چیست؟

حس زیبا دوستی بشر موجب شد که این علائم قرار دادی را به شکل زیبا تری به مخاطب ارائه دهند، که در نتیجه ی آن خوشنویسی بوجود آمد.

خانه خشتی: خوشنویسی هنر است؟

بله، به دلیل اینکه خوشنویسی هدفش نگارش کلمات و حروف نیست، بلکه رویکرد زیبا شناختی دارد و می خواهد علاوه بر انتقال مفهوم، زیبایی را هم القاء کند و با این تعریف  که هر اثری که در آن زیبایی بکار رفته باشد، اثر هنری می گویند، نیز همخوانی دارد.

خانه خشتی: اگر خوشنویسی نباشد چه اتفاقی یا مشکلی بوجود می آید؟

اگر خوشنویسی ناکارآمد و بی خاصیت بود، متولد نمی شد و گسترش پیدا نمی کرد و دیگر امام علی (علیه السلام) لازم نبود بگوید، خط خوب برای بزرگان کمال، برای اغنیا جمال و برای فقرا مال است.

اگر منظور این است که  خوشنویسی در اوضاع و احوال امروزی چه کاربردی دارد، باید بگویم اگر چه خوشنویسی در زندگی  و مکاتبات روزمره به شکل قبل کارکردی  ندارد، ولی خوشنویسی بخشی از هویت و عقبه ی فرهنگی این کشور است و هویت مردم یک کشور به همین خط، زبان، دین و تاریخ مشترک مشخص می شود، جغرافی دانان سیاسی به این عوامل، عوامل همگرا می گویند که در نهایت به وحدت ملی منجر می شوند.

اگر قرار باشد، دست رد بر سینه ی خوشنویسی زد، شعر، نقاشی و موسیقی هم در نوبت اخراج قرار می گیرند، چون آن ها هم نباشند، لطمه ای به خوراک، پوشاک و مسکن زده نمی شود.

درست است که جامعه ی فعلی ایران از لحاظ رفتاری و سلیقه ای در حال گذار از سنت به مدرنیسم است، نه دست رد به سینه ی سنت زده و نه به دامن مدرنیسم افتاده است، خوشنویسی هم یادگاری از سنت است که اهمیت خود را  هنوز از دست نداده، تابلو های خوشنویسی در نمایشگاه های داخلی و خارجی و در حراجی ها دست به دست با مبالغ بالا در حال چرخیدن است، خوشنویسی امروز کارکرد تربیتی هم می تواند داشته باشد، به عبارت دیگر خانواده ها می توانند در کنار آموزش های مدرسه ای،  فرزندانشان را تشویق به یادگیری خوشنویسی نمایند، زیرا اعتقاد داریم خط ، افراد را صبور با حوصله، مسئولیت پذیر و حساس  به مسایل اطرافشان بار می آورد، خوشنویس هنجار شکن کم داریم.

خانه خشتی: از هنرمندان خوشنویس رفسنجان بگویید؟

رفسنجان از نظر تعداد هنرمندان خوشنویس اعتبار ویژه ای در سطح استان دارد، نزدیک به پنجاه سال است که انجمن خوشنویسان در رفسنجان شعبه دارد، تا آنجا که بنده اطلاع دارم، سه نفر دارای رتبه ی استادی هستند که رتبه ی قابل توجهی است، به ترتیب سن استاد غلامحسین منتصری، استاد طالبی و استاد علی ایزد خواه را می توان نام برد.

انجمن رفسنجان نیز سه نفر فوق ممتاز با کارت عضویت دارد و حدود سی نفر ممتاز هستند، با احتساب هنرمندان غیر عضو انجمن ، خوش بینانه حدود پنجاه نفر خوشنویس حرفه ای در رفسنجان داریم که با توجه به جمعیت سیصد هزار نفری شهرستان به ازای هر شش هزار نفر یک خوشنویس وجود دارد، که آمار جالبی نیست.

البته نباید تابلو نویس ها را هم از قلم بیاندازیم، آن ها هم مراتبی از خوشنویسی را طی نموده اند که کارشان برای ما قابل احترام  است، امروزه  آن ها بیشتر درگیر تکنولوژی و ابزار و رنگ شده اند که لازمه ی کارشان هم همین است.

خانه خشتی: نظر شما راجع به زیبا سازی شهر به وسیله ی خوشنویسی  چیست؟

برای زیبا سازی پارک ها، معابر، میادین و اماکن عمومی بیشتر از گروه تابلوسازها می توان کمک گرفت، در زمینه ایده پردازی ، مشاوره و تئوری کار، استادان خوشنویسی کارایی بیشتری دارند.

امروزه کاشی کاری با خطوط زیبا بر سر در بناهای عمومی کم شده است، در مرمت بناهای تاریخی و فرهنگی می توان از خوشنویسی و نظریات خوشنویسان استفاده کرد.

پیشنهاد دو تابلو به خط استادان این شعبه که روی کاشی چاپ شده اند و آماده ی نصب هستند، را به شهرداری داده ایم که چند سالی است توجهی نمی شود.

خانه خشتی: گاهی یک اثر خوشنویسی روی دیوار خیلی زیباست ولی برای مردم خوانا نیست ، بهتر نیست واضح تر نوشته شوند؟

می توان گوشه ای از کار همان جمله را ساده  و ریز نوشت تا همه بتوانند بخوانند.

خانه خشتی: چیزی به اسم خانه خط در رفسنجان داریم؟

انجمن خوشنویسان با سابقه طولانی در رفسنجان فعالیت می کند که این انجمن بیشتر نقش آموزشی دارد، به مفهوم خانه و یک NGO که هنرمندان از طیف ها و رده های گوناگون بیایند و فعال باشند، نیست و مثل شاعران که شب شعر دارند، ما شب خط یا همنشینی خوشنویسی  نداریم.

البته جدیداَ خوشنویسان در فضای مجازی به اقتضای زمانه همدیگر را نقد و با یکدیگر مباحثه می کنند، در واقع خانه های خوشنویسی به تلفن های همراه نقل مکان کرده اند. در مورد موزه ی خوشنویسی هم مدیر فعلی ارشاد پیشنهادهایی داده است، این کارها نیازمند مکان مناسب و سرمایه لازم است که ظاهراَ به این امور بودجه ای داده نمی شود. رفسنجان به یک فرهنگسرای بزرگ که برحسب نیاز هنرمندان طراحی شده باشد، نیازمند است.

خانه خشتی: شما جغرافیای سیاسی خواندید، درباره سرچشمه برای ما بگویید؟

شهر و معدن سرچشمه از لحاظ تقسیمات کشوری جزء بخش مرکزی رفسنجان است و از لحاظ جغرافیای طبیعی جزء حوزه ی آبخیز رودهای شور و گیودری  قرار می گیرد که حوزه ی آبریز آن دشت رفسنجان است.

در زمان گذشته مبنای مشخص کردن حدود شهرها و روستاها منابع آب بوده اند، یعنی وقتی می خواستند محدوده ی یک منطقه را مشخص کنند، تا آن جایی که آب قنات یا رودخانه می رفت جزء همان حوزه به شمار می آمد.

خانه خشتی: تا حالا سرچشمه رفتید؟ آنجا را دیدید؟

بله ، خوش آب و هوا و آلوده ، البته امکانات کافی در زمینه هنر دارد.  باید بگویم مجتمع مس سرچشمه تا یک سال پیش حمایت های خوبی از خوشنویسی می نمود، دعوت از اساتید کشوری، برگزاری جشنواره ها، نمایشگاه های اساتید کشوری و برگزاری کارگاه های آموزشی که همه ی هنرمندان استان از آن ها استفاده می کردند نمونه ای از اینمایت ها است کارایی هم داشتند.

خانه خشتی: می دانید سرچشمه تا رفسنجان چقدر فاصله دارد؟

فکر می کنم شصت کیلومتر.

خانه خشتی: با توجه  به اینکه سرچشمه جزء خاک رفسنجان هست و رفسنجان یک شهر معدنی محسوب می شود، با استفاده از هنر چطور می توان رفسنجان را یک شهر معدنی معرفی کرد؟

باید نماد ها و المان هایی داخل خود شهر هم باشند، نمادها می توانند با رنگ مسی باشند.

خانه خشتی: همکاری مس و شهرداری رفسنجان در فرهنگ سازی و هدایت جوانان و نوجوانان  به سمت کارهای فرهنگی چقدر می تواند مؤثر باشد؟

اگر مس به شهرداری کمک مالی کند، شهرداری می تواند فرهنگسراها را احیا نماید، مسابقات هنری در زمینه های مختلف برگزار کند و تا آن جا که من اطلاع دارم سه درصد از بودجه ی ادارات باید صرف امور فرهنگی شود که مبلغ قابل توجهی است و می تواند به فرهنگ و هنر کمک کند.

خانه خشتی: آرزوی موفقیت دارم برای شما هنرمند خوشنویس  ساکن رفسنجان آقای رفیعی و متشکرم . اِی مردم رفسنجان، اینجا دری باز شده است برای گفتگو و ادامه پیدا می کند تا نتیجه گیری ان شاء الله. از یک جایی باید شروع کرد. اگر قبول دارید لطفاً نظرات خود را به ما بگویید.

انتهای پیام/

برچسب ها:
خوشنویسی